Danıştay Dokuzuncu Daire
Ekmek üretiminde, asıl madde olan un yerine tek basma yardımcı maddeler olan maya, kömür ve tuz göz önüne alınarak yapılan randıman incelemesi sağlıklı bir sonuç vermez. Fırıncılık faaliyeti ile iştigal eden adî ortaklığın Şubat/1990 dönemine ait işlemlerinin Katma Değer Vergisi yönünden randıman incelemesine tabi tutulması sonucunda tesbit edilen matrah farkı üzerinden salınan Katma Değer Vergisi ve kesilen kaçakçılık cezasının terkini istemiyle açılan davayı; tarhiyatın dayanağım teşkil eden inceleme raporunun incelenmesinden, yükümlünün şubat, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos 1990 dönemleri için vermiş olduğu Katma Değer Vergisi beyannamelerinde haksız vergi iadesi aldığı, bunun üzerine sözü edilen aylardaki satış (teslim) bedelinin doğru beyan edilip edilmediğinin anlaşılması için imalatta kullanılan mayadan hareket edilerek randıman incelemesi yapıldığı, incelemenin yalnız bu aylara teşmil edildiği, incelemede yıl içinde 26.640 adet maya kullanıldığı belirtilerek aylık kullanılan mayanın 2220 adet olduğu, 100 kg. ekmek üretiminde 4 maya kullanıldığı varsayımı ile aylık üretimin 55.500 kg., ekmeğin 360 gram olduğu ve bunun da 154.290 adet ekmeğe tekabül ettiği, 450 lira birim fiyatına göre aylık satış tutarının 69.430.500 olacağı kabul edilmek suretiyle bu miktar esas alınmak suretiyle tarhiyat yapıldığının anlaşıldığı, olayda randıman incelemesinin, ekmek imalinde kullanılan mayadan hareket edilerek yapıldığı, incelemenin 1990 döneminin tamamım kapsamadığı, Katma Değer Vergisi yönünden bazı aylık dönemleri kapsadığı, ihtilaflı aylarda üretilen ekmeğin aynı miktarda olmasının düşünülemeyeceği gibi, bu dönemlerde aynı miktarda maya kullanılmış olmasının da bir varsayımdan ibaret bulunduğu, nitekim kış aylarında daha fazla, yazın ise daha az oranda maya kullanıldığının inceleme sırasında tesbit olunduğu, imalatta kullanılan un çuvalı adedinin de her ay değişik miktarlarda bulunduğu, randıman incelemesine tabi tutulmayan aylardan dolayı beyan edilen satış (teslim) bedelleri göz önünde bulundurulmadan ihtilaflı aylarda düşük beyandan söz edilemeyeceği randıman incelemesinin tüm gelir vergisindeki hesap dönemi için yapılması, bulunan hasılatın tüm aylarda beyan edilen hasılat ile mukayesesi ve varsa farkın aylardaki beyan durumuna göre dağıtılması gerektiği, diğer aylardaki beyanlar nazara alınmadan yapılan incelemenin noksan olduğu, öte yandan randıman incelemesinin üretimde kullanılan temel maddelerden hareket edilerek yapılması gerektiği, yardımcı maddeler esas alınarak yapılan randıman incelemesinin doğru sonuç vermeyeceğinin Danıştay içtihatları ile sabit olduğu, ekmek üretiminde asıl madde olan "un" dan hareket edilerek inceleme yapılması, randıman ve fire oranlarının ilgili teşekküllerden alınarak incelemede bu usule uyulmasının gerçek ve gerçeğe yakın bir sonuç doğurabileceği, tek basma "maya" "kömür" veya "tuz" esas alınarak yapılan randıman incelemesinin sağlıklı bir sonuç vermeyeceği, noksan inceleme sonucuna göre tesbit edilen matrah farkı üzerinden yapılan tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesi ile kabul ederek tarhiyatı terkin eden Vergi Mahkemesi kararının onanmasına oybirliği ile karar verildi.