T.C.
DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
o ŞİRKET KURULUŞ İŞLEMLERİ (Vergi Resim ve Harç İstisnası - İhracat İstisnası)
o İHRACAT İSTİSNASI (Şirket Kuruluş İşlemlerine Ait Vergi Resim Harç İstisnası)
488/Tablo I-
Özet : İhracat taahhüdünde bulunulan yatırımlarla ilgili şirket kuruluş işlemlerinin vergi, resim ve harç istisnasından yararlanacağı hakkında.
İstemin Özeti : Turistik tesis yatırımı yapmak üzere kurulması düşünülen şirkete teşvik belgesi verilmiş ve şirket, 7.9.1988 tarihinde kurulmuştur. Kuruluş sözleşmesi nedeniyle damga vergisi ödenmediğini saptayan vergi dairesi müdürlüğü, sözkonusu vergiyi gecikme faizi ile birlikte tahakkuk ettirerek tebliğ etmiştir. Dava açma süresi geçtikten sonra düzeltme yoluna başvuran kurumun bu istemi ve izleyen şikayet başvurusunun reddi yolunda olup Maliye ve Gümrük Bakanlığının verdiği yetki uyarınca defterdarlık tarafından kurulan işlem, dava konusu yapılmıştır.
Davayı inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi K:1991/1853 sayılı kararıyla; dava konusu işlemin iptali ve damga vergisinin iadesine karar vermiştir.
Bu kararın Maliye ve Gümrük Bakanlığınca temyizi üzerine Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu 27.3.1992 gün ve E:1991/85, K:1992/120 sayılı kararıyla; yatırımların ve döviz kazandırıcı hizmetlerin özendirilmesi amacıyla 261 sayılı Kanunun 34 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 1 inci maddesinin (a) fıkrasında tanınan yetki uyarınca yürürlüğe konulan bakanlar kurulu kararları ekindeki kararlar ve bu kararlara dayanılarak Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca yayımlanan tebliğlerin, yapılan düzenlemelere göre teşvik belgesi alan yatırımcı kuruluş ve kişilerin, hangi işlemlerinin vergi, resim ve harç istisnası kapsamında sayılacağını genel olarak düzenlediği, bu nedenle yatırımcıların sözü geçen teşviklerin hangilerinden ne ölçüde yararlandırılabileceklerinin kendilerine verilen teşvik belgesinin incelenmesi ve sonucuna göre belirlenmesi gerektiği, dosyaya sunulan teşvik belgesinin incelenmesinden kurumun, vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılabileceğinin anlaşıldığı ve belgenin bu bölümünde başkaca bir açıklama ve sınırlama yapılmamış olduğundan kurumun, 261 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (a) fıkrasında tanınan yetki uyarınca yürürlüğe konulan bakanlar kurulu kararı ile ilgili tebliğlerde bu konuda öngörülen tüm istisnalardan yararlanabileceği sonucuna varıldığı, gerekçesiyle temyiz istemini reddetmiştir.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı bu kararın düzeltilmesini istemektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi : Asım ÖZCAN
Danıştay Savcısı: Yuva ERTAN
Düşüncesi : Karar düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, Tetkik Hakimi Asım ÖZCAN'ın yazılı ve sözlü açıklamaları alınıp dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: Turistik otel yatırımı teşvik belgesine bağlanan kurumdan, kuruluşla ilgili anasözleşme nedeniyle istenen damga vergisinin kaldırılması istemiyle yapılan düzeltme ve şikayet başvurusunun reddi yolundaki işlemi iptal eden Danıştay Dokuzuncu Dairesi kararına karşı yapılan temyiz isteminin reddine ilişkin kararın düzeltilmesi istenmektedir. Yatırımların ve döviz kazandırıcı hizmetlerin özendirilmesi amacıyla 261 sayılı Kanunun 34 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 1 inci maddesinin (a) fıkrasında tanınan yetki uyarınca yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu kararları ve bu kararlara dayanılarak Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca yayımlanan tebliğler, yapılan düzenlemelere göre teşvik belgesi alan yatırımcı kuruluş ve kişilerin hangi işlemlerinin, vergi, resim ve harç istisnası kapsamında sayılacağını genel olarak düzenlemektedir. Her hangi bir yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için yapılacak yatırımın program kararnamelerinde belirtilen değerlere uygun olması, teşvik edilmeyen üretim ve yatırım konuları içinde yer almaması ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından teşvik belgesine bağlanmasının uygun görülmesi gerekmektedir.
Teşvik belgesi; yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden; bu değer ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde yazılı bulunan teşviklerden yararlanılabilen, kalkınma planına uygun ve ülke ekonomisi için genel anlamda yararlı olduğu Devlet Planlama Teşkilatınca kabul edilen yatırımlar için yatırımcılara verilen bir belgedir. Bu nedenlerle, yatırımcıların ilgili yıl programının uygulanması koordinasyonu ve izlenmesine dair kararların ekinde yer alan yatırımların ve döviz kazandırıcı hizmetlerin teşviki ve yönlendirilmesine ait esaslarda ve Devlet Planlama Teşkilatınca yayımlanan tebliğlerde açıklanan teşvik tedbirlerinin hangilerinden ne ölçüde yararlandırılabileceklerinin kendilerine verilen teşvik belgesindeki açıklamalar da gözönünde bulundurularak belirlenmesi gerekmektedir.
Yükümlü kurumun teşvik belgesinin incelenmesinden, belgenin, kurulması öngörülen anonim şirketin turistik amaçlı konaklama tesisi yatırımı için verildiği, belgede ihracat taahhüdünde bulunulduğu ve yatırımın yararlanacağı teşvik tedbirleri arasında vergi, resim ve harç istisnasının sayıldığı anlaşılmaktadır.
Bakanlar kurulunun 1988/12811 sayılı kararının 28 inci maddesinde; teşvik belgesine bağlı ve asgari ihracat taahhüdünde bulunulan yatırımlarla ilgili şirket kuruluşu işlemlerinin vergi, resim ve harç istisnası kapsamında olduğu belirtildiği ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 88/3 sayılı tebliğin 33 üncü maddesinde de aynı açıklama yapıldığından, yükümlü kurumun kuruluş işlemleri vergi, resim ve harç istisnası kapsamına girmektedir.
Bu nedenle ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde, Danıştay tarafından verilen yargısal kararlar hakkında, bu maddede yazılı sebeplerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği belirtildiğinden ve dilekçe sahibinin ileri sürdüğü sebeplerin bunlardan hiçbirine uymadığı anlaşıldığından, yerinde olmayan istemin reddine 5.2.1993 gününde oyçokluğu ile karar verildi.