Danıştay Üçüncü Daire

Belgesiz satışı yapılan malın satış hasılatının tespitinde; ortalama satış fiyatının dikkate alınması gerekir. İstemin Özeti: Asfalt solvent, fuel oil ticareti ve nakliyecilik yapan davacının 1988 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda tespit edilen matrah farkı üzerinden adına re'sen salınan gelir vergisi ile kesilen usulsüzlük özel usulsüzlük ve kaçakçılık cezalarına karşı açılan davayı; tarafların iddialarının araştırılması bakımından mahkemelerince davacının defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda 60.724.114 liralık hasılatın defter kayıtlarında yer almadığının belirtildiği, anılan raporun davacı ve davalı idareye tebliğ edildiği, tarafların itirazda bulunmadıkları anlaşıldığından raporun mahkemelerince de benimsendiği, inceleme raporunda takip edilen yöntemden harekede 19.075.227 lira hasılat için belge düzenlenmediği sonucuna ulaşıldığı kanuni defterini yasal süresinde tasdik ettirmediği nedeniyle kesilen usulsüzlük cezasında 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 336. maddesi hükmü karşısında yerindelik görülmediği, stok değerlemesi sonucu tespit edilen matrah farkına göre hesaplanan vergiye kaçakçılık yerine kusur cezası uygulanması gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek tarhiyatı 19.075.227 lira matrah farkı üzerinden kusur cezalı olarak, kesilen özel usulsüzlük cezasını ise 60.724.114 liranın %3'ü nispetinde 1.821.723 liraya göre tadilen tasdik eden usulsüzlük cezasını kaldıran Vergi Mahkemesi kararının bozulması istemidir. Karar: Davacının uyuşmazlık dönemi işlemlerinin incelenmesi sonucunda, düzenlenen inceleme raporunda, yıl içinde 3.435.286 kg 75/100 bitüm malzemesi satın alındığı, bunun 3.031.095 kg'ının faturalı olarak satışı yapılarak hasılat kaydedildiği, dönem sonu stokunun 8.509.831 lira olduğu, bir ton bitüm malzemesinin nakliye dahil maliyet bedelinin 181.750 lira olarak kabulü halinde stok miktarı toplamının alış tutarıyla karşılaştırılması suretiyle 359.369 kg bitüm malzemesinin yıl içinde belgesiz satışı yapılarak kayıt dışı bırakıldığınım tespit edildiği ve kayıt dışı bırakılan bu miktarın ortalama birim satış fiyatı olan 196.875 lira üzerinden değerlendirilmesi sonucunda kayıt dışı satış hasılatının 70.750.772 lira olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Her ne kadar, Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda 75/100 birim malzemesinin birim maliyet bedelinin 171.227 lira olarak yeniden hesaplanmasında isabetsizlik görülmemiş ise de anılan raporda, birim maliyet bedelinden hareketle kayıt dışı satışı yapılan malın toplam maliyet bedeli olduğu açıkça vurgulanan 60.724.114 liranın, mahkemece kayıt dışı satış hasılatı olarak nitelendirilmesinde yasaya uyarlık görülmemiştir. Bu durumda; Davacının yıl içinde belgesiz satışım yaptığı bilirkişi raporunda tespit edilen 354.641 kg 75/100 bitüm ortalama satış fiyatı ile değerlendirilmesi suretiyle davanın sonuçlandırılması gerekirken maliyet bedeli olarak belirlenen satış tutarı kabul edilerek tarhiyatın tadilen tasdikine karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulüne Diyarbakır Vergi Mahkemesinin 19.3.1991 Gün ve 1991/307 Sayılı kararının vergi aslına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına, cezalara ilişkin mahkeme karan yerinde bulunduğundan şu hususa yönelik temyiz isteminin reddine karar verildi.