|
|
Dairesi
Vergileme işlemlerinin dayanağı olan kanun hükmünün sonradan iptali, açık olarak vergi mevzuuna girmeyen gelir üzerinden vergi istenmesi veya alınması anlamına gelmeyeceğinden, ’mevzuda hata’ olarak nitelendirilemez.
|
|
|
Karar No
1993/1436
|
|
|
Esas No
1992/138
|
|
|
Karar Tarihi
18-03-1993
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Vergileme işlemlerinin dayanağı olan kanun hükmünün sonradan iptali, açık olarak vergi mevzuuna girmeyen gelir üzerinden vergi istenmesi veya alınması anlamına gelmeyeceğinden, ’mevzuda hata’ olarak nitelendirilemez. Dava, davacı adına 1988 ve 1989 yıllan için tahakkuk ettirilip, ödenen vergilerin hesaplanmasında esas alınan madde hükümlerinin Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi nedeniyle düzeltme ve şikayet yoluyla iadesi isteminin Maliye Bakanlığınca reddine ’dair işlemin iptali istemine ilişkindir. 3505 sayılı Kanunun 18, maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 32. maddede Hayat Standardı Esasinin dayanağım oluşturan Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 116. maddesi 1.1.1988. 31.12.1997 tarihleri arasında kalan süre için yürürlükten alıkonulmuş ve bu dönem için yeni esaslar öngörülmüştür. 3505 sayılı Kanun’un 18. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 32. madde Anayasa Mahkemesi’nin 7. 11. 1989 gün ve E: 1989/6, K: 1989/42 sayılı kararıyla iptal edilmiştir. Ancak iptal kararının 6.4.1990 gün ve 20484 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak altı ay sonra yürürlüğe gireceği belirtilmiştir. Öte yandan 1989 yılında uygulanacak Hayat Standardı temel gösterge esasım belirleyen 3595 sayılı 1990 Mali Yılı Bütçe Kanunu’nun 60. maddesinin (c) fıkrası da Anayasa Mahkemesi’nin 28.6.1990 gün ve E: 1990/6, K: 1990/17 sayılı kararıyla iptal edilmiştir. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının 153. maddesinin 4, fıkrasında Anayasa Mahkemesi’nce Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilen kanunların, iptal kararlarının Resmi Gazete’de yayınlandığı tarihten itibaren yürürlükten kalkacağı 6, fıkrasında da, Anayasa Mahkemesi iptal kararlarının geriye yürümeyeceği ifade edilmiştir. Bu durumda davanın esasım teşkil eden vergileme işlemlerinin dayanağı olan kanun hükümlerinin işlem tarihlerinde yürürlükte bulunduğundan kuşku duyulamaz. Gerçi kanunun iptalinden önce tesis edilen işlemler aleyhine açılmış davalarda işlemin dayanağım teşkil eden Kanun hükmünün Anayasa’ya aykırılığının saptanmasıyla iptal kararının bu davaların sonucunu etkileyeceği kabul edilmektedir. Bu etkileme derecesi iptal kararının içeriğine, iptal edilen kanun hükmünün mahiyetine ve görülmekte olan davanın türü ve niteliğine göre değişik ölçülerde olacaktır. Davacı vergileme işlemi üzerine genel hükümler çerçevesinde yargı yoluna başvurmamış, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararından sonra vergilendirme hatasından sözederek Vergi Usul Kanunu’nun 116. maddesi ile 126, maddelerinde düzenlenen düzeltme ve şikayet yoluna başvurmuş ve idarenin cevap vermemekle tesis etmiş olduğu olumsuz işlemi üzerine bu davayı açmıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 116. maddesinde vergi hatası; vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 118. maddesinin 3. bendinde de açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınması mevzuda hata olarak nitelendirilmiştir. Uyuşmazlık konusu vergileme işlemlerinin yapıldığı tarihlerde yürürlükte olan mevzuata uygun olduğundan kuşku yoktur. Vergileme işlemlerinin dayanağı olan kanun hükmünün sonradan iptali, açık olarak vergi mevzuuna girmeyen gelir üzerinden vergi istenmesi veya alınması anlamına gelmeyeceğinden ’mevzuda hata’ olarak nitelendirilemez. Bu nedenlerle düzeltme kapsamında bulunmayan istem hakkında cevap verilmemek suretiyle davalı idarece tesis olunan olumsuz işlemde kanuna ve usule aykırılık bulunmadığından davanın reddine oybirliğiyle karar verildi.
|
|