Danıştay Üçüncü Daire

Kollektif şirketin nev’i değiştirerek anonim şirkete dönüşmesi nedeniyle, kollektif şirket bilançosunun aktif ve pasifiyle bir bütün halinde anonim şirkete devir olunması ve anonim şirkete konulan ayni sermaye niteliğinde olan aktif ve pasif kalemlerin Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca mahkemece seçilen bilirkişiler vasıtasıyla yeniden değerlendirilmesi durumunda, ferdi işletmenin sermaye şirketine dönüşmesi işlemi Gelir Vergisi Kanunu’nun 81. maddesinde öngörülen koşullara uygun yapılmış sayılmaz. Ayrıca, yeniden değerleme sonucunda ortaya çıkan fazlalığın gelir vergisi yönünden değer artış kazancı olarak vergilendirilmesi gerekir. Davacının ortağı bulunduğu Kollektif Şirketin mev’i değiştirerek Anonim Şirkete dönüşmesine yönelik 1987 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda tesbit edilen matrah farkı üzerinden kollektif şirketteki payı oranında adına re’sen salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; uyuşmazlığın; kollektif şirketin bilançosunun sermaye şirketi aktif ve pasifiyle bir bütün halinde devir olunması suretiyle anonim şirkete dönüşmesi ve bu nedenle anonim şirkete konulan ayni sermaye niteliğinde olan aktif ve pasif kalemlerin Ticaret Kanunu Hükümleri uyarınca mahkemece seçilen bilirkişiler tarafından yeniden değerlendirilmesi durumunda, şahıs işletmesinin sermaye şirketine dönüşmesi işleminin, Gelir Vergisi Kanununun 81. maddesinde öngörülen koşullara uygun olarak yapılmış sayılıp sayılmayacağına, yeniden değerleme sonucunda ortaya çıkan bir değer artışı kazancı varsa bunun vergilendirilmeyeceğine ilişkin bulunduğu, Gelir Vergisi Kanununun vergilendirilmeyecek değer artışı kazançlarıyla ilgili 81. maddesi hükmünün değer artış kazançlarına ilişkin 80. maddesinin istisnasını oluşturduğu, şahsi işletmelerin sermaye şirketlerine dönüştürülmesinde; değer artışı hesaplanmaması için, sermaye şirketine devredilecek şahıs işletmesinin; aktif ve pasifiyle bütün halinde sermaye şirketine devir olunması, sermaye şirketinde, devredilen işletmenin sahiplerine devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermaye tutarında pay verilmesi, ortaklık payım temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı bulunması koşullarının birlikte gerçekleşmesinin arandığı, olayda; turistik faaliyette bulunan kollektif şirketin 3.9.1987 tarihinde, anonim şirkete dönüştüğü, kollektif şirketin 31.8.1987 tarihli kapanış bilançosunda öz sermayesinin 37.367.255 lira olduğu, Anonim şirketin 3.9.1987 tarihli açılış bilançosunda ise öz sermayesinin 2.484.556.271 lira olarak gösterildiği, nev’i değiştirme öncesi öz sermaye ile sonrasında oluşan öz sermayenin karşılaştırılmasında 2.422.918.689 lira farkın, kollektif şirketin nev’i değiştirerek anonim şirkete dönüşmesi sırasında, aktifinde yer alan arsa, arazi ve inşaatların değerinin Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca mahkemece seçilen bilirkişiler tarafından yeniden değerlendirilmesi sonucu doğan 2.422.918.689 lira değer artış kazancı olarak nitelendirilerek ortakların sermaye katılım paylarının da dikkate alınması suretiyle kaçakçılık cezalı gelir vergisi tarhiyatı yapıldığının anlaşıldığı, bu durumda; Kollektif şirketin aktifinde yer alan taşınmazların değerlendirilmesi yoluna gidildiği sabit olunduğundan, Gelir Vergisi Kanununun vergilendirilmeyecek değer artışı kazançlarım düzenleyen 81. maddesi hükmünden yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı, değer artış kazancının vergi dairesinin attılar dışında bırakan davacıya 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 347. maddesinin 4. bendi uyarınca ağır kusur cezası kesilmesi gerekirken kaçakçılık cezası kesilmesinde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle kısmen kabul vergi aslının aynen onanmasına, kesilen kaçakçılık cezasının ağır kusur cezasına dönüştürülmesine karar veren Vergi Mahkemesi kararının; Davacı tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 81. maddesinin kuruluş amacının kurumlaşmayı teşvik etmek olduğu, bilançodaki aktif ve pasif kalemlerinin bütün halinde devirden miktarsal tutarın devrinin anlaşılması gerektiği, Davalı Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından ise kesilen kaçakçılık cezasının kanuni ve yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istemlerinin reddine oybirliğiyle karar verildi.