TAKDİR, ZİRAİ KAZANÇLAR ve ÖZEL KOMİSYONLARI Danıştay Dördüncü Daire
Gelirin bir bölümünün merkez dışındaki şubelerden elde edilmiş olması, işin niteliği itibariyle bu şube gelirinin o yerdeki Takdir Komisyonunca takdirini gerektirmez. Dava, şehirlerarası otobüs yazıhanesi işleten davacı şirketin 1982 takvim yılma ait kurumlar vergisi beyannamesi vermediğinden re'sen salınan kurumlar vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasının terkini istemiyle açılmıştır. Vergi mahkemesi Ankara ve İstanbul'da bulunan yazıhanelerden elde edilen gelirinin, şirket merkezinin bulunduğu Erzincan Takdir Komisyonunca takdir edilemeyeceği gerekçesiyle davaya konu vergi ve cezayı terkin etmiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü Takdir Komisyonunun yoklama fişiyle yapılan tesbitlere dayanılarak takdir ettiği matrah üzerinden re'sen tarh edilen kurumlar vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasının yasaya uygun olduğunu ileri sürerek anılan Vergi Mahkemesi karannın bozulmasını istemektedir. Uyuşmazlık, 1982 takvim yılma ait kurumlar vergisi beyannamesini vermeyen davacı şirket adına yapılan cezalı tarhiyatın yerinde olup olmadığı hususuna ilişkindir. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13. maddesinde, kurumlar vergisinin, bu vergiye tabi yükümlülerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, 20. maddesinde her yükümlünün vergiye tabi kazancının tamamı için bir beyanname vereceği, 21. maddesinde de bu beyannamenin kurumun veya iş merkezinin bulunduğu yerin vergi dairesine, hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ay içinde verileceği hükme bağlanmıştır. Dosyanın incelenmesinden, davacı kurumun Erzincan'daki merkez yazıhanesi yanı sıra, Ankara ve İstanbul'da bulunan yazıhanelerinden de komisyon karşılığı şehirlerarası otobüs yolcu bileti satışına aracılık ettiği ve 1982 takvim yılı faaliyetiyle ilgili kurumlar vergisi beyannamesinin yukarıdaki hükümler gereğince Erzincan'daki Vergi Dairesine vermediği sabit olduğundan, olayda Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin 1 numaralı bendi hükmüne göre mevcut re'sen tarh sebebinden dolayı, dönem kazancının davacı şirket merkezinin bağlı olduğu vergi dairesinin bulunduğu yer Takdir Komisyonunca takdir edilmesinde yasaya aykırılık yoktur. Gelirin bir bölümünün Erzincan dışındaki şubelerden elde edilmiş olması, işin niteliği itibariyle bu şube gelirini, o yerlerdeki takdir komisyonlarınca takdir ve tayinini gerektirmez. Davacı şirketin takdir edilen dönem geliri içinde bulunma.sı gereken şube gelirlerinin de Erzincan Takdir Komisyonunca takdir edilmesinde kanun ve usule aykırılık bulunmadığından, aksi gerekçeye dayalı yerel mahkeme kararında isabet görülmemiştir. Bu nedenle, uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmek üzere Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.