Danıştay Dördüncü Daire

Başlanmış, ancak tekemmül etmemiş bir satış işlemiyle, vergiyi doğuran olayın meydana geldiğinden söz edilemez. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 19. maddesinde, Vergi alacağı, vergi kanunlarının, vergiyi başladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğar. hükmüne yer verilmiş olduğundan uyuşmazlık konuşu olayda satış işlemlerinin tekemmül edip etmediğinin araştırılması zorunlu bulunmaktadır. Öte yandan Borçlar Kanunu'nun 182. maddesinde, satım bir akittir ki onunla satıcı, satılan malı alıcının iltizam ettiği semen mukabilinde alıcıya teslim ve mülkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammül eder. Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satıcı ile alıcı borçları aynı zamanda ifa etmekle mükelleftirler. denilmiş olduğundan tarafların borçlarım yerine getirip geticmediklerinin dolayısıyla satışın gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması da gerekmektedir. Dosyada mevcut inceleme raporu ve davacı şirket tarafından ibraz edilen belgelerin incelenmesinden; davacı şirketin teşvik mevzuatı hükümlerinden yararlanarak edindiği ve aktifine kaydettiği araçlar için 1985 yılında yedi adet, 1986 yılında da bir adet olmak üzere toplam sekiz adet özel satış mukavelesi yaptığı mukavelelerde tescil işleminin Devlet Planlama Teşkilatı ve ilgili Bakanlığın izninden sonraya bırakıldığı belirlenirken alıcılara da ödeme konusunda yükümlülükler getirildiği, olayda bu haliyle satış işleminin var olduğu görülmekteyse de nakil vasıtalarından elde edilen gelirlerde, bu araçlar için yapılan harcamaların şirket defterlerinde kayıtlı olduğu, nakil vasıtalarım alıcı gözükenlerin şirkette şoför olarak çalıştıkları ve söz konuşu araçların sözleşmede alıcı olan kişilerin bağımsız olarak kendi işlerinde veya üçüncü şahısların işlerinde çalıştırıldıklarına dair herhangi bir tespit bulunmadığı, sözleşme metinlerinde yer alan alıcı yükümlülüklerinin ödeme yapılmamakla yerine getirilmediği ve bunun sonucu olarak söz konuşu mukavelelerin ve borç senetleri iptal edildiği halde sözleşmenin feshi ile ilgili olarak taraflarca yargı mercilerinde uyuşmazlık yaratılmadığı anlaşılmıştır. Gerek anılan yasa hükümleri, gerekse, dosyada mevcut belgeler göz önüne alınarak birlikte değerlendirildiğinde, olayda başlanmakla birlikte sonuç olarak gerçekleşmeyen bir satış işlemi olduğu, araçların iktisadi tasarruf yetkisinin ve trafik kaydının sözleşmelerin yapıldığı tarih itibariyle iptal edildiği bu tarihler arasındaki dönemde alıcılarda olmayıp, şirket üzerinde bulunduğu, bu nedenle ortada hukuken ve fiilen gerçekleşmiş bir satıştan ve dolayısıyla vergiyi doğuran olaydan söz etmenin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. Bu durumda söz konuşu nakil vasıtalarının satıldığından bahisle saptanan matrahta ve bu matrah üzerinden yapılan kaçakçılık cezalı tarhiyatı, kusur cezalı olarak değişiklikle onayan vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle vergi dairesi temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.