Danıştay Üçüncü Daire

Ayrılan ortağa kollektif şirketin kazanandan ödenen kar payının gider olarak yazılmaması gerekmekte ise de; bu kar payının vergisinin ayrılan ortak tarafından ödenmiş olması nedeniyle dönem matrahından indirilmesi gerekir. Davacının ortağı bulunduğu kollektif şirketin 1987 dönemi hesaplarının incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak salınan gelir vergisine karşı açılan davayı; kollektif şirketin tüzel kişiliği haiz bulunduğu, dönem içinde ortaklıktan ayrılan ortağa ödenen kar payının şirket kayıtlarında gider unsuru olarak gösterilemeyeceği, olayda bir ortaklık hissesinin satışının sözkonusu olduğu, bu bakımdan bu matrah kaleminin dönem matrahına eklenmesinde kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kısmen kabul ederek tarhiyatı 16.234.520 Lira matrah farkı üzerinden tadilen onayan ........ Vergi Mahkemesi kararının, davacı tarafından, ortaklıktan ayrılan ortağa ödenen kar payının, diğer ortakların kazancına eklenmesinin mükerrer vergilendirmeye sebep olacağı;........ ileri sürülerek bozulması istemleridir. Ortaklıkdan ayrılan ortağa ödenen kar payının matrah farkı olarak dönem matrahına eklenmesi konusuna gelince; Kollektif Şirketin %33 paylı ortağı K.M.'nun şirketteki hissesini 1.4.1987 tarihinde diğer ortak İ.M.'na satarak ortaklıktan ayrıldığı; şirketin 1.1.1987 31.3.1987 dönemine ilişkin olarak çıkarılan kist bilanço ve karzarar cetveline göre bu dönemde oluşan 13.238.417 Liranın kendisine ödendiği, ödenen bu kar payının ayrılan ortak tarafından 1987 yılı beyannamesine dahil edilerek beyan edildiği; şirket tarafından ayrılan ortağa ödenen kar payının kayıtlarına gider olarak yansıtıldığı anlaşılmaktadır. Her ne kadar kollektif şirketlerde ortak değişikliğinin, ortak sayısındaki azalma veya artışın hesap dönemine etkisi olmaması ve kar payı olarak ödenen miktarın gider olarak kayıtlara yansıtılması gerekmekte ise de; hissesini satan ortağın ortaklıktan ayrıldığı tarihe kadar oluşan kardan dönem sona ermeden aldığı kar payı işletmeden çekilen değer hükmünde olmadığından; yıl içinde ödenen kar payı gider olarak dikkate alınmadan kollektif şirketin dönem sonunda hesaplanan toplam karının dağıtılması sırasında, Ortaklıkdan ayrılan ortağa ödenen karın tenzilinden sonra kalan karın diğer ortaklar arasında paylaştırılması sözkonusu olduğundan;kaldı ki ayrılan ortağa ödenen kar payı bu ortak tarafından beyan edilerek vergisi ödendiğinden; matraha eklenmesi durumunda dönem sonundaki diğer ortaklar tarafından tekrar beyan edilmesi sonucunu doğuracağı cihetle matrah farkı olarak değerlendirilmesi yerinde değildir. Bu kalemden saptanan miktarın dönem matrahından tenzili gerekirken, Vergi Mahkemesi'nce bu kısma ilişkin davanın reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle vergi dairesi ve davacı temyiz istemlerinin kısmen kabulüne; ........ Vergi Mahkemesi kararının, ortaklıktan ayrılan ortağa ödenen kar payının;........ dönem matraha eklenmesi yolundaki hüküm fıkrası ile ........ fıkralarının bozulmasına, ........ oyçokluğuyla karar verildi.