Danıştay Üçüncü Daire

Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olmayan yıllara yaygın inşaat ve onarım işinde, işin bitim tarihi, işin fiilen tamamlandığı ya da fiilen bırakıldığı tarihe göre belirleneceğinden, işin tamamlanmasından önce ortalıktan ayrılan ortağın, işi fiilen bıraktığı tarihe göre dönem bilançosu hazırlayarak kazancım beyan etmesi gerekir. Uyuşmazlık, Adi ortaklık şeklinde yıllara yaygın inşaat işi yapan davacının, inşaat tamamlanmadan 31.12.1984 tarihinde ortaklıktan ayrıldığı, 31.12.1984 dönemine ait karzarar belirleyerek beyan etmediği nedeniyle, bu faaliyetine ilişkin işlemlerin incelenmesi sonucunda tespit edilen matrah üzerinden adına re'sen salınan gelir vergisi ve kesilen kaçakçılık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; birden fazla yıla yaygın inşaat ve onarım işlerinde karzararın işin bittiği yıl kati olarak tesbit edilerek beyan edileceğinden, işin devam ettiği 31.12.1984 tarihinde gerçek karzararın belirlenmesinin olanaksız olduğu gerekçesiyle kısmen kabul eden vergi mahkemesi karının bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır. Birden fazla inşaata ve onarım işlerinde işin bitim tarihini düzenleyen 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 2361 sayılı Kanun'un 31. maddesiyle değişik 44. maddesinde; 'inşaat onarım işlerinde geçici ve kesin kabul usulunü tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığım göseren tutanağın düzenlendiği tarihi, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilin bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir' hükmü getirilmiştir. Anılan madde hükmü uyarınca birden fazla yıllara yaygın inşaat onarım işlerinde işin bitim tarhi; faaliyetin tabi bulunduğu statüye göre, geçici kabulün yapıldığı tarih ya da işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih olarak belirlenmiştir. Olayda, davacının ortağı bulunduğu ........ inşaat Adi Ortaklığı'nın 1982 yılında S.S. ........ Yapı Kooperatifi'ne ait konutların inşaatım yüklendiği, inşaatın 1983 ve 1984 yıllarında devam ettiği, bu haliyle yüklenilen inşaat işinin geçici ve kati kabul usulüne tabi bulunmadığı, davacının Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne verdiği, 3.5.1985 tarihli dilekçe ile 31.12.1984 tarihinde ortaklıktan ayrıldığım bildirdiği, işi bırakma tarihi itibariyle karzararını belirleyerek beyanname verme süresi içinde beyanda bulunmadığı anlaşılmış olup, bu hususlar taraflar arasında çekişmesizdir. Geçici ve kati kabul rejimine tabi olmayan yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde işin bitim tarihi; fiili durumu bir başka ifadeyle işin fiilen tamamlandığı ya da fiilen bırakıldığı tarihe göre belirleneceğinden, adi ortaklıktan 31.12.1984 tarihinde ayrılan davacının inşaat faaliyeti yıllara yaygın olsa dahi kendi açısından bu tarihte sona erdiğinin kabulü zorunlu bulunmaktadır. Bu durumda, işin fiilen bırakıldığı tariha göre dönem bilançosu hazırlanarak karzararın tesbitiyle beyanı gerekirken bu zorunluğa uymayan davacı adına re'sen tarhiyat yapılmasında kanuna aykırılık görülmediğinden, yapılan tarhiyatı; işin devam ettiği gerekçesiyle kaldıran mahkeme kararında, hukuka uygunluk görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oy çokluğyula karar verilmiştir.