Danıştay Dördüncü Daire

Üniversite öğretim üyelerine ödenen döner sermaye katkı payı vergiye tabi olup, bu ödeme GVK Geçici 30. maddede belirtilen üniversite ödeneği mahiyetinde değildir. Uyuşmazlık, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tam gün görev yapan yükümlüye; 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun 58. maddesi uyarınca, döner sermayeden yapılan ödemenin damga vergisi hariç her türlü vergiden istisna tutulan üniversite ödeneğine tekabül eden kısminin vergilendirilip vergilendirilmemesi gerektiğine ilişkindir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde ücret; işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış, ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı, tahsilat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı olarak isimlendirilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştiremeyeceği aynı maddede ifade edilmiştir. Anılan yasaya, 3418 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle eklenen geçici 30. maddenin (b) fıkrasında, '2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun 12. maddesine göre ödenen üniversite ödenekleri 1.1.1988 tarihinden 31.12.1997 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır' denilmektedir. 'Üniversite Ödeneği', 2914 sayılı Kanun'un 12. maddesinde 'Öğretim elemanlarına ek gösterge dahil, almakta oldukları aylık tutarının profesör, doçent ve yardımcı doçent kadrosunda bulunanlar için %100'ü, diğerleri için ise %90'ı her ay üniversite ödeneği olarak ödenir' biçiminde yer alan hükümle düzenlenmiştir. 58. maddesinde döner sermaye gelirlerinin bir bölümünün üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde döner sermayenin bağlı bulunduğu birimde görevli öğretim üyeleri arasında paylaştırılacağı, ancak bu payın toplamının bunların bir yılda alacakları aylık (ek gösterge dahil) yan ödeme, ödenek ve her türlü tazminat toplamının iki katım geçemeyeceği belirtilmiştir. Vergi hukukunda yer alan muafiyet ve istisna kurallarının uygulanmasında yasanın sözüne ve amacına uyulması zorunludur. Çünkü vergi istisnası vergi kanunu hükümleri dahilinde esasen vergilendirilmesi gereken değerlerin belirli bir bölümünün yine kanun hükümleri uyarınca vergi dışı bırakılmasıdır. Yukarıda anılan yasa hükümleri karşısında vergiden müstesna tutulan yalnızca 'üniversite ödeneği' adı altında yapılan ücret ödemeleridir. 'Döner sermaye katkı payı'nın hesaplanmasında aylık, tazminat ve bu arada üniversite ödeneğinin gözönünde bulundurulması ve döner sermayeden alınan ücret miktarının hesabına bunların toplamının esas olması, döner sermaye payının üniversite ödeneğine isabet eden bölümünün 'döner sermaye katkı payı' değil, 'Üniversite ödeneği' olarak nitelendirilmesini ve Gelir Vergisi Kanunu'nun yukarıda sözü edilen geçici 30. maddesi uyarınca vergiden müstesna tutulmasını gerektirmez. Esas olan ücret gelirinin vergilendirilmesidir. Bunun bir bölümünün Kanunla vergiden müstesna tutulmuş elması istisna hükmünün genişletilerek diğer kaynaklardan elde edilen ücretlerin de vergi dışı bırakılmasını gerektirmez. Bu nedenle döner sermaye katkı payının üniversite ödeneği üzerinden hesaplanan bölümünün de vergi dışı kalacağının kabulüyle bu bölüm üzerinden alınan verginin iadesine karar verilmesinde isabet bulunmadığından Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.