|
|
Dairesi
Tümüyle yanarak zayi olan malların alışlarında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün değildir.
|
|
|
Karar No
1991/1334
|
|
|
Esas No
1990/3043
|
|
|
Karar Tarihi
02-04-1991
|
|
|
Danıştay Yedinci Daire
Tümüyle yanarak zayi olan malların alışlarında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün değildir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin (C) fıkrasında zayi olan miaların alış vesikalarında gösterilen katma değer vregisiin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden indirilemeyeceği kurala bağlanmıştır. Maddenin uygulanmasında ortaya çıkan sorun ’zayi olma’nın ne olduğudur. Bu konuda Kanun’da bir tanım olmadığı gibi, daha sonra da zayi olmayı tanımlayan bir düzenleme yapılmamıştır. Sözlük anlamıyla ’zayi’, ’yitik’, ’kayıp’ anlamına gelmektedir. Yani mal bütünüyle kaybolduğunda (örneğin sel sularına kapılarak) zayi olmuştur ve maddenin gerekçesinde öngörüldüğü gibi vergi kaybım önlemek amacıyla alış vesikasında gösterilen katma değer vergisi indirim konusu yapılamayacaktır. Zira katma değer vergisinin amacı her kademede yaratılan katma değeri vergilendirmektedir. Ancak malın bütünüyle zayi olmayıp hasar görmesi, değer kaybetmesi durumunda, alış vesikasında gösterilen katma değer vergisinin tümünün değil, değer kaybına isabet eden katma değer vergisinin indirim dışı kalması, hem Kanun’un amacına hem de vergide adalet prensibine uygun düşer. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ’Kıymeti Düşen Mallar’ başlıklı 278. maddesinde yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, dese ve ıskartalar mesai bedeli ile değerlenir’ hükmü yeralmıştır. .......... Takdir Komisyonu’nca 22.4.1988 günlü, 1988/657 sayılı kararla yanan malların maliyet bedeli 3.226.210.151 lira, ancak emsal bedeli sıfır olarak belirlenmiş yani yangından geriye hiçbirşe kalmadığı, ya da kalan artığın yok varsayılacak kadar değersiz olduğu sonucuna varılmış ve inceleme elemanınca da bu nedenle yanan malların alımı ya da ithalatında ödenerek indirim konusu yapılan katma değer vergilerinin indirimi kabul edilmeyerek beyanların düzeltilmesi sonucu Aralık 1987 ve Mart 1988’de ortay çıkan vergilerin kaçakçılık cezalı olarak aranılması önerildiğinden, cezalı tarhiyat yapılmışsa da, yükümlü şirketin yangın artığı ham pamuk, ıslak polyester ve viskon elyafın toplam 104.760.800 lira bedelle ve 12.571.296 lira katma değer vergisi tahsil ederek satıp, 1988 yılı defterlerine de 26, 31, 35 ve 36 sayılı yevmiye maddeleriyle hasılat olarak intikal ettirdiği inceleme raporuna ekli tutanağın 11. maddesinden anlaşıldığından, 12.571.296 lira katma değer vergisinin indirim konusu yapılacağının kabulüyle, bu miktarın Aralık 1987’de yapılan düzeltme sırasında dikkate alınması suretiyle yeniden hesaplama yapılarak bulunacak miktarlara göre ilgili dönemler için tarhiyat yapılması zorunludur. Öte yandan, her ne kadar yükümlü şirketçe yanan malların bir bölümü satıldığından Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/C maddesi yanlış yorumlanarak malların zayi olmadığı görüşüyle düzeltme cihetine gidilmediğinin anlaşılması karşısında olayda kasıt yokluğu nedeniyle tarhiyata kaçakçılık cezası uygulanamazsa da; bu konuda yetkili makamlarca verilmiş bir görüş ve dolayısıyla Vergi Usul Kanunu’nun 369. maddesindeki yanılma hali de bulunmamaktadır. Bu durumda, yükmülüce indirim konusu yapılamayacak katma değer vergisi beyan olunarak düzeltilmesi gerekirken, bu gerekliliğe uyulmadığından 213 sayılı Kanun’un 341. maddesinde tanımlanan vergi ziyaı meydana gelmiş olup, tarhiyata kusur cezası uygulanması gerekmektedir. Vergi Mahkemesi’nce bu husus gözönünde bulundurulmadan kaçakçılık cezasının terkininde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle yükümlü temyiz isteminin kısmen kabulüyle, tarhiyatın yangından sonra satılan emtianın katma değer vergisi olman 12571.296 liralık bölümü yönünden bozulmasına, kısmen reddine, Vergi Dairesi temyiz isteminin kısmen kabulüyle tarhiyata kusur cezası. uygulanması gerekirken kaçakçılık cezasının tamamen terkini yolundaki hüküm fıkrasının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi,
|
|