Danıştay Üçüncü Daire

Münhasıran tütün, sigara, kibrit, pul, millî piyango bileti, gazete, çay, kahve satışı yapmayan, çay ve kahve satışı yanında hamburger, sandviç ve meşrubat satışları da yapan vergi mükellefi toplu fatura düzenleme olanağından yararlanamaz. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 232. maddesinde; Birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin maddede sayılan kişilere sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde olduğu ve aynı maddeye 2686 sayılı Kanun'la eklenen son fıkrada ise yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlardan ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 100.000, lirayı geçmesi veya bedeli 100.000, liradan az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesinin mecburi olduğu, 233. maddesinde de; birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışları ve yaptıkları işlerin bedellerini perakende satış fişleri île tevsik edebilecekleri hükme bağlanmıştır. Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257. maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak 232 ve 233. maddelerin uygulanmasını açıklama amacıyla çıkartılan 143 seri numaralı Vergi Usul Kanunu Genel tebliğinin perakende satış fişine ilişkin C bölümünde muamele miktarı fazla veya satış süreleri yüksek bazı emtia türlerinde, perakende satış fişi kullanılmasındaki güçlükler ile bu satışların diğer belgelerle tevsiki imkanının bulunması nazara alınarak; kahvehanelerde ve çay ocaklarında garsonlara marka verilmesi suretiyle satış yapılması halinde, müşteriler için ayrı ayrı fiş kesilmesi yerine garsonlara verilen her parti marka için Vergi Usul Kanunu'nun 232. maddesinin son fıkrası gereğince fatura düzenlenmeği uygun görülmüş olup, söz konusu satışlar dolayısıyla yukarıda açıklandığı şekilde fatura düzenlenmemesi halinde ise bu satışların, Vergi Usul Kanun'nun 233. maddesi hükümlerine göre tevsik edilmesi gerekeceği belirtilmiştir. 143 seri numaralı tebliğde değişiklik yapan 173 seri numaralı tebliğde ise; bundan böyle münhasıran tütün, sigara, kibrit, pul, milli piyango bileti, gazete, kahvehane ve çay ocaklarında çay, kahve satışım yapan mükellefler dışında kalan ve yukarıda sayılan emtia türleri satışım yapan mükelleflerin anılan tebliğle kullanılması uygun görülen imkandan faydalanamıyacakları, dolayısıyla toplu fatura düzenleyemiyecekleri açıklanmıştır. Başka bir deyimle münhasıran tütün, sigara, kibrit, pul, milli piyango bileti, gazete, çay, kahve satışım yapan mükellefler daha önce olduğu gibi 143 sıra sayılı Genel Tebliğde açıklanan şekilde perakende satışlarım toplu fatura ile tevsik edebilecekler ve anılan tebliğde sağlanan imkandan faydalanmaya devam edecekler, diğer emtia satışlarım yapanlar ise bu imkandan faydalanamıyacaklar, dolayısıyla her emtia veya hizmet satışı karşılığında belge düzenliyeceklerdir. Olayda, çay bahçesi işleten davacının işyerinde 5.10.1986 tarihinde yapılan kontrolde 1.1.1986 tarihinden 5.10.1986 tarihine kadar olan süre içerisinde çay, kahve, hamburger, sandviç ve meşrubat satışları için garsonlara verilen her parti marka için Vergi Usul Kanunu'nun 232. maddesine göre toplu fatura düzenlendiğinin tutanakla tesbit edildiği mükellefin yetkili adamı tarafından tutanağın hiçbir ihtirazi kayıt koyulmadan imzalandığı anlaşılmıştır. Bu durumda çay, kahve satışı yanında hamburger, sandviç, kola, ayran satışları da yapan davacının 173 seri numaralı Genel Tebliğe göre her emtia veya hizmet karşılığında ayrı ayrı perakende satış fişi düzenlenmemesi nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık bulunmadığından Vergi Mahkemesince yükümlünün her bir çay ve kahve satışında olduğu gibi küçük miktarları ihtiva eden diğer satışlarında da 143 seri numaralı Genel Tebliğ ile öngörülen usulde fatura kesmesi gerektiği, bunun aksine bir uygulamamanın fiilî zorluklar nediniyle büyük aksamalara sebep olacağı, ayrıca son çıkarılan tebliğ ile eskiden çıkan tebliğ ile tanınan kolaylıklardan yararlanma imkanının kısıtlandığından da bahsedilemiyeceği gerekçesiyle özel usulsüzlük cezasının terkinine karar verilmesinde hukukî isabet görülmemiştir. ' Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi karannın bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.