Danıştay Dördüncü Daire

Bilgi amacıyla istenilen defterlerin ibraz edilmemesi, vergi incelemesine ilişkin olmadığından, re'sen tarh nedeni olarak kabul edilemez. Uyuşmazlık. tebliğ edilen yazıya rağmen defter ve belgelerini vergi dairesine ibraz etmeyen yükümlü şirket adına takdir yoluyla salınan cezalı tarhiyatı, yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucuna göre kaldıran Vergi Mahkemesi kararının vergi dairesi müdürlüğünce temyizine ilişkindir. Dosyadaki belgelerin incelenmesinden, vergi dairesi müdürlüğünce yükümlü şirkete tebliğ edilen yazıyla, 1981 yılı ile ilgili kanunen tutulması mecburi defter ve belgelerin incelenmek ve bilgi vermek amacıyla ve Vergi Usul Kanunu'nun 148, 151 ve 256. maddeleri uyarınca 15 gün içinde ibrazının istendiği halde, bu isteme uyulmadığı nedeniyle takdir komisyonuna başvurulmak suretiyle ihtilafa konu cezalı tarhiyatın re'sen salındığı anlaşılmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30/3. maddesinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsinin veya bir kısminin, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi re'sen takdir nedeni olarak belirtilmiş, aynı Kanunun 139. . maddesinde ise, vergi incelemelerinin esas itibariyle incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılacağı, iş yerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebeplerle incelemenin verinde yapılmasının imkansız olması veya mükellef ve vergi sorumlularının istemesi halinde incelemenin dairede yapılabileceği bu takdirde ise incelemeye tabi olanın lüzumlu defter ve vesikalarını daireye getirmesinin kendisinden yazılı olarak isteneceğinin hükme bağlanmış olduğundan, yasanın bu hükmüne uyulmadan doğrudan yazı yazılarak daireye getirilmesi istenilen defter ve belgelerin ibraz edilmediği durumda, re'sen takdir sebebinin varlığından söz etmek mümkün değildir. Kaldı ki, yükümlü şirkete yazılan ve tebliğ edilen yazıda, defter ve belgelerini Vergi Usul Kanunu'nun 148, 151 ve 256. maddeleri uyarınca istenildiği açık olup, sözü edilen maddeler ise bir vergi incelemesini değil bilgi verme ve bununla ilgili ödev ve sorumlulukları düzenleyen hükümleri içerdiğine göre zaten bu maddelere göre defter ve belge istenilmesin! vergi incelemesi amaçlı istem olarak nitelendirmeye de olanak bulunmadığından bu haliyle de olayda re'sen takdir sebebi olduğu kabul edilemez. Bu itibarla, yükümlü şirket adına salınan cezalı verginin, olayda re'sen takdir nedeni bulunmadığı gerekçesiyle kaldırılması gerekirken yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde tarhiyatın terkinine karar verilmiş olması isabetli değilse de, karar sonucu itibariyle yerinde görülmüştür. Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin reddine, oybirliğiyle karar verildi.