Dairesi
Emtia satımından itibaren 10 gün geçtikten sonra düzenlenen fatura geçerli sayılmayacağından götürü usul de mükellef olan kişiden satın alınan vasıta için fatura düzelemeyen yükümlü adına özel usulsüzlük cezası kesilebilir.
Karar No
1990/2025
Esas No
1988/1433
Karar Tarihi
14-06-1990

Danıştay Üçüncü Daire 

Emtia satımından itibaren 10 gün geçtikten sonra düzenlenen fatura geçerli sayılmayacağından götürü usul de mükellef olan kişiden satın alınan vasıta için fatura düzelemeyen yükümlü adına özel usulsüzlük cezası kesilebilir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. fıkrasında, 323, 234, 235 ve 236. maddeler gereğince verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası ve müstahsil makbuzu île serbest meslek makbuzu vermeyen ve almayanlardan herbirine her fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzu için 5.000 liradan aşağı olmamak üzere bu vesikalarda yazılması gereken meblağın yüzde üçü nisbetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanun'un 229. maddesinde, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanan fatura, bu bakımdan, vergi mükellefinin vergi matrahına etkili hasılat ve giderlerin miktarları ile tahakkuk zamanlarının tevsiki ve bunların adı geçen Kanun'un 171. maddesinde öngörülen defter tutma maksada uygun olarak kayıtlara geçirilmelerinin dolayısıyla vergi matrahının doğru olarak hesaplanmasının temini amacına hizmet etmektir. Vergi Usul Kanunu'nun kayıt zamanı ile ilgili 219. maddesinin (a) fıkrasında yeralan 'Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.' hükmü karşısında; bu maddede öngörülen kayıt süresine paralel olarak, aynı Kanun'un 231. maddesinin 5. fıkrasında gösterilen azami on günlük süre geçtikten sonra düzenlenen faturanın, düzenleyenin kanuni defterlerine kaydedilmesi, dolayisyıla, kendisinden beklenen amacı gerçekleştirmesi mümkün değildir. Aksine anlayış, uygulamada keyfiliği, dolayısıyla Devletin vergilendirme işlevinin etkisiz hale getirilmesine izin verilmesi demektir. O halde, kanunda gösterilen azami düzenleme süresine uyulması, düzenlenen belgenin fatura olarak kabulü için zorunludur. Diğer bir anlatımla; vergi hukuku bakımından, faturanın muteberlik şartıdır. Nitekim, anılan 5. fıkranın 3239 sayılı Kanun'la değişik şeklinde 'Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.' hükmüne yer verilmiş olunması da, kanun koyucunun, değişiklikten önce mevcut olan bu hukuki duruma açıklık kazandırmak ve böylece, uygulamada doğan tereddütleri gidermek amacım göstermektedir. Kanun'da öngörülen muteberlik şartına uygun olarak düzenlenmeyen faturanın düzenleyen bakımından fatura vermeme; alan bakımından da fatura atmama eylemi teşkil edeceğinden ise kuşku yoktur. Bu sebeple, davacının sattığı vasıta için satış tarihinden itibaren on günlük süre geçtikten sonra fatura düzenlendiği sabit bulunduğundan, Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. fıkrası uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasında herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır. 5.11.1985 gününde satın alınan araba için fatura düzenlememe nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezasına gelince; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 234. maddesince, birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçileri kazançları götürü usulde tespit olunan tüccara kazançları götürü usulde tespit olunan serbest meslek erbabına ve vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satan imza ettirecekleri gider pusulasının bu kişiler tarafından verilmiş fatura hükmünde olacağı öngörülmüştür. Olayda ise, satın alınan vasıta için herhangi bir belge düzenlenmediği ihtilafsız bulunduğundan, Mahkemece götürü mükellefiyeti bulunup, fatura verme zorunluluğu bulunmayan bir şahıstan alınan vasıta için fatura düzenlenmesinin zorunlu olmadığı gerekçesiyle kesilen özel usulsülük cezasının terkinine karar verilmesinde de isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oyçokluğuyla karar verildi.

 
Ücretsiz üyelik
Şifremi Unuttum
USD
Euro
Üfe & Tüfe Oranlarını görmek için aşağıdaki excel ikonuna tıklayınız.

*Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileridir.​

ÜFE & TÜFE
Endeks Arşivi

Excel Dokümanı
     
  Copyright ® 2013 Esenlik Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti. Web Tasarımı