Danıştay Üçününcü Daire

İleride safın alınacak tavukların bedeline mahsup edilmek üzere tavuk üreticilerine ayın olarak verilen yem, civciv, ilaç ve ekipman avans ödemesi olup, bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmaları gerekir. Davacı adına, 1986 takvim yılı Aralık ayı için ikmalen salınan kurum (stopaj) vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasını; uyuşmazlığın, şirketin alınacak tavuk bedellerine mahsuben çiftçilere temin ettiği yem, civciv, ilaç ve ekipmanların satış bedelinin avans olup olmadığı ve bu satış bedellerinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağına ilişkin bulunduğu, şirket hakkında stopaj yönünden yapılan incelemede, çiftçilere alınacak tavuk bedellerine mahsuben verilen ayın bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmadığının, şirketin tavuk üretimim bizzat yaptığının, bu amaçla tavukçuluk işletmesi sahibi küçük çiftçilere civciv, yem, ilaç vs. girdilerin şirket tarafından temin edildiğinin ve daha sonra yetiştirilen tavukların çiftçilerden satın alınıp pazarlandığının, ödemelerin şirket kayıtlarında ’948 Süre Yetiştirenlere Verilen Ayniyat’ hesabında muhasebeleştirildiğinin ve bu hesabın mahiyetinin sorulması üzerine şirket yetkilisi tarafından ’sözkonusu hesapta, tavuk işletmesi sahibi çiftçilere kendilerinden alacağınız tavuk bedellerine mahsuben, verdiğimiz civciv, yem, ilaç vs. girdileri izlemekteyiz. Bu girdiler çiftçilere herhangi bir tevkifat yapılmaksızın verilmekte ve çiftçi hesaplarına borç kaydedilmektedir, daha sonra bu tutarlar ikişer aylık dönemler sonunda çiftçilerden alınan tavuk bedellerinden mahsup edilmekte ve her çiftçinin alacak veya borç bakiyesi ortaya çıkmaktadır. Çiftçinin alacak bakiyesi olması halinde fark kasadan ödenmektedir. Gelir vergisi tevkifatını ise tavukların çiftçilerden alınışı sırasında ve alış bedeli üzerinden yaparak muhtasar beyannamemize intikal ettirmekteyiz.’ denilmek suretiyle civciv, yem, ilaç vs. girdilerin çiftçilere herhangi bir tevkifat yapılmadan verildiğinin ifade edildiğinin ve tutanağın hiçbir ihtirazi kayıt konulmadan imzalandığının anlaşıldığı, ayın bedelleri bir kredi niteliğinde olmayıp, ileride alınacak tavuk bedellerine karşılık olarak verildiğinden ve mahsup işlemi de sözkonusu olduğundan, aynı zamanda şirkete satılan tavuk bedelleri sonucu mahsup fazlası olduğu takdirde çiftçiye tediyede bulunulduğundan ayın bedellerinin avans olarak kabulünün zorunlu bulunduğu, bu itibarla ayın bedellerinin tevkifata tabi tutulmasının icabettiği gerekçesiyle tasdik eden, kesilen kaçakçılık cezasını ise, olayın özelliği ve matrahının bulunuş biçimi bakımından kusur cezasına tahsilinin uygun olacağı gerekçesiyle kusur cezasına çeviren Vergi Mahkemesi kararının; mükellef tarafından, verilen ayın bedellerinin avans olarak kabul edilemeyeceği, ayınların satışının sözkonusu olduğu ve satış hasılatının defterlere kaydedildiği, Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından ise kaçakçılık cezası kesilmesinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 344. maddesi hükmüne aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemlerinin reddine oyçokluğuyla karar verildi.