|
|
Dairesi
Teslimi vergiden istisna edilmiş olan geminin yapımı sırasında gerekli mal ve hizmet alımı için ödenmiş olan katma değer vergisinin geminin tesliminden önce iade edilmesi mümkün değildir.
|
|
|
Karar No
1989/655
|
|
|
Esas No
1988/591
|
|
|
Karar Tarihi
21-03-1989
|
|
|
Danıştay Yedinci Daire
Teslimi vergiden istisna edilmiş olan geminin yapımı sırasında gerekli mal ve hizmet alımı için ödenmiş olan katma değer vergisinin geminin tesliminden önce iade edilmesi mümkün değildir. Yükümlü şirketin yatırım teşvik belgesi kapsamında kuru yükgemisi inşaası faaliyeti dolayısıyla Mart 1986 dönemine ilişkin olarak Katma Değer Vergisi Kanunu’nun ’araçlar istisnası’ başlıklı 13. maddesi hükmü uyarınca yapılan 412.740 liralık katma değer vergisi iadesinin inceleme raporu ile yerinde görülmemesi üzerine salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisini; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 3174 sayılı Yasa ile değişik 13/a maddesinde ’inşa edilen deniz hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların teslimi ile tadili’ onarımı ve bakımı şeklinde ortaya çıkan teslim ve hizmetlerin’ vergiden müstesna olduğu, yani Kanun’un 3/d maddesinde, ’amortismana tabi iktisadi kıymetlerin işletmede kullanılmak üzere mal veya inşa edilmesi halinde, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu kıymetlerin aktife alınması veya kullanılmaya başlanmasının ’teslim’ sayılacağı 2. maddesinde de; ’bu Kanun’un 11, 13, 14 ve 15. maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceğinin’ kurala bağlandığı, anılan Kanun maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, inşa edilen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının tesliminin araçlar istisnasından yararlanabileceği, amortismana tabi iktisadi kıymetlerde teslim halinin iktisadi kıymetin işletmenin aktifine girmesi veya kullanılmaya başlanması olduğu, olayda yükümlü şirket tarafından inşa ettirilen ve işletmede kullanılacak olan iktisadi kıymet için imal safhalarında ödenen katma değer vergisinin, ancak amortismana tabi olan iktisadi kıymetin işletmenin aktifine alınması veya kullanılmaya başlanması yani ’teslim halinin varlığı’ ile müm kün olabileceği, bu nedenle imal safhasında ödenen katma değer vergisinin imalatın devam ettiği aylarda verilen katma değer vergisi beyannamelerinde indirilmesi suretiyle tesis edilen işlemin yasaya uygun olmadığı, bu itibarla, yükümlü şirket tarafından verilen beyannameler üzerinden hesaplanıp iade suretiyle alınan katma değer vergisinin, idarece ihbarname esaslarına göre geri istenmesinden yasaya aykırılık bulunmadığı, cezaya gelince; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ’’yanılma’ başlıklı (2365 sayılı Yasa’nın 88. maddesi ile değişik) 369. maddesinde’ yetkili makamların mükellefin kendisine yazı ile yanlış izahat vermiş olmaları, bir hükmün uygulanma farkı hususunda yetkili makamların görüş ve kanaatim değiştirmiş veya hükme ait bir içtihadın değişmiş olması halinde vergi cezasının kesilmeyeceğinin hükme bağlandığı, olayda Maliye Bakanlığı gelirler genel müdürlüğünce verilen 24.04.1985 gün ve 284171 260101318 sayılı yazı ve bu aldığı vergi iadesinin yasal olduğu belirtilerek yükümlünün yanıltıldığı anlaşıldığında olaya ceza uygulanmasının yasal dayanağı bulunmadığı, cezasının terkini gerektiği gerekçesiyle tadilen onayan istanbul 15. Vergi Mahkemesi’nin 07.10.1987 gün ve 1987/594 sayılı kararının Vergi Dairesi’nce; bakanlık muktezasında gemi inşaasıyla ilgili olarak yüklenilen vergilerin yükümlüye ne zaman iade edileceği konusunda özel bir açıklamanın yer almadığı, iadenin 32. madde hükmü çerçevesinde yapılacağı konusunda genel bir atıfta bulunulduğu, 32. maddede ise kapsama giren istisnalar dolayisyla yüklenilen vergilerin işlem yapıldıktan sonra ve işlemi yapanlara iade edilebileceğinin açıkça belirtildiği, muktezada iadenin zamanı konusunda yanıltıcı bir ifadenin yer almadığı, olayın Vergi Usul Kanunu’nun 369.maddesindeki yanılma kapsamında mütalaa edilmesine imkan bulunmadığı, kaçakçılık cezasının yerinde olduğu, yükümlü tarafından ise; Katma Değer Vergisi Kanunu’nun araçlara ilişkin istisna başlıklı 3. maddesinin ruhundan ve gerekçesinden anlaşılanın gemi inşaa ve tesliminin katma değer vergisinden istisna olduğu, istisna edilmiş işlemlerde indirim ve iadenin ne zaman uygulanacağının ise 32. maddede belirlenmiş olduğu, nitekim Vergi Dairesi’nce Aralık 1985 ve Ocak, Şubat, Mart 1986 dönemleri ile ilgili olarak ayrı ayrı katma değer vergisi beyannameleri üzerinden vergiye tabi işlemler mevcut olmadığından indirilemeyen katma değer vergisinin vergi incelemesiyle tesbit edilerek iade edildiği, iadenin kanunun ruhuna uygun olduğu, eşitlik ve istisna kapsamım bozmadan kanunun amacına uygun desteği sağladığı daha sonra’ ise inceleme elemanlarının 3174 ve 3297 sayılı Kanunları kendi görüşlerine göre yorumlayarak 13. maddenin (a) bendini teslim şartına bağlı istisna gibi yorumladıkları 23 sayılı katma değer vergisi genel tebliğinde de 13. maddenin 3174 ve 3297 sayılı Kanunlar’la kapsamının daraltılmadığı, bilakis genişletilerek her teslime şamil bulunduğunun belirlendiği, gemi inşaa sanayiinde imalat ve satış istisnası kavramına alındığı halde bu hususun teslim kelimesinin şekli ifadesiyle yalnız satış işleminin istisna, diğer işlerin kapsamı dışında bırakılmasının düşünülemiyeceği, 3065 sayılı Kanunla iade edilen katma değer vergisinin 3174 ve 3297 sayılı Kanunlarla geri talep edilmesine imkan veren bir hüküm bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bulunan mahkeme kararı aynı gerekçe ve nedenlerle dairemizce de uygun görülmüş olup, taraflar temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından her iki taraf temyiz isteminin reddine kararın onanmasına oybirliğiyle karar verildi.
|
|