Danıştay Dördüncü Daire

Yıllık gelir vergisi beyannamesini 'faaliyetsizim' şerhiyle veren gelir vergisi mükellefinin hayat standardı esasına göre vergilendirilmesi gerekir. Uyuşmazlığın esasım, Vergi Dairesi'nde mükellefiyet kaydı bulunmakla birlikte yıl içinde hiçbir faaliyette bulunmadığından yıllık gelir vergisi beyannamesini faaliyetsizim şerhiyle veren yükümlü adına hayat standardı esasına göre tarhiyat yapılıp yapılmayacağı hususu oluşturmaktadır. Hayat standardı esası gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari, zirai ve mesleki kazanç sahiplerine uygulanmak üzere 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'na 2772 sayılı Kanun'un 15. maddesiyle eklenen mükerrer 116. madde ile vergi sistemimize giren bir vergi güvenlik müessesesi olup, yükümlülerin sahibi bulundukları bazı servet unsurları dolayısıyla yaptıkları giderler ve sürdürdükleri hayat düzeyini gösteren belirtilerden hareketle, gelirlerinin belli tutarlardan aşağı olamayacağı düşüncesine dayanan bir çeşit asgari vergilendirmeyi amaçlayan ve gelirin gerçekliği ilkesine istisna getiren bir vergileme aracıdır. Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 116. maddesinin 1. fıkrasında, gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari, zirai ve mesleki kazanç sahiplerinin beyan ettikleri gelirin (zarar beyanı dahil) maddede belirtilen asgari tutarlara madde devamında belirtilen hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılmasıyla bulunan tutardan düşük olması halinde, bu şekilde saptanan tutardan 31. maddedeki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktarın vergi tarhına esas alınacağı belirtilmiş ve 5. fıkrasında, yıl içinde işe başlayan veya işi bırakan mükellefler için faaliyette bulunulan sürelerin gözönünde tutulacağına değinilmiş, 7. fıkrasında ise, bu maddeye göre yapılacak tarhiyatta itirazın, tahakkuk eden verginin tahsilim durduramayacağı hükmüne yer verilmiştir. Madde metninin incelenmesinden, bu esasa göre tarhiyat yapılabilmesi için yükümlülerin ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri sonucunda bir gelir beyanında bulunmaları veya zarar ettiklerini beyan ettiklerini bildirmiş olmaları gerekmektedir. Olayda kamyon işletmeciliği yapan yükümlünün ihtilaflı yılda, kamyonu takoza çektiği, işine ara verdiği veya rahatsızlığı nedeniyle faaliyette bulunmadığı hususunu somut bir belge ile kanıtlayamamıştır. Sadece ilgili yıl beyannamesini boş olarak ihtirazi kayıtla 'faaliyetsizim' şerhi ile vermiş olması yıl içinde faaliyette bulunmadığının göstergesi kabul edilemez. Hal böyle olunca hiç bir faaliyette bulunmadığım kanıtlayamayan yükümlü adına hayat standardı esasına göre yapılan tarhiyatta yasaya aykırılık görülmemiştir. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 58. maddesinin 1. fıkrasında, kendisine ödeme emri tebliğ olunan kişinin böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığım ileri sürerek itirazda bulunabileceği hükmüne yer verilmiştir. Yasada sınırlı olarak sayılan bu itiraz nedenlerinden 'borcun bulunmaması' borcun ya hiç doğmamış olması ya da ödenerek veya başka bir sebeple ortadan kalkmış bulunmasın! ifade etmektedir. Bu durumda yukarıda açıklandığı üzere yıl içinde hiç bir faaliyette bulunmadığım tevsik edemeyen yükümlü adına yapılan tarhiyata ilişkin olarak ileri sürdüğü hususların 6186 sayılı Kanun'un 58. maddesinde ileri sürülen böyle bir borcu olmadığı iddiasını içermediğinden bu iddiasını iptal ettiği kabul edilemez. Yükümlünün temyiz dilekçesinde emsal olarak gösterdiği Danıştay 4. Daire Kararında; 'inşaatın mühürlendiği SSK ............ Şube Müdürlüğü ile ........... Belediyesinden alınan belgelerle faaliyette bulunulmadığı ispat edilmiştir.' Bu karar sübjektif nitelikte olup, hayat standardı esasına ilişkin uyuşmazlıkların tümü için genelleştirilmesi mümkün değildir. Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin kabulüyle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ödeme emrinin onanmasına oybirliğiyle karar verildi.