|
|
Dairesi
Yangın veya sair şekillerde iktisadi işletmeye dahil emtiaların değerlerinde önemli bir miktarda azalış meydana gelmesi halinde, mükellefler bu eksilmenin tespiti için Takdir Komisyonları’na başvurabilirler.
|
|
|
Karar No
1989/1561
|
|
|
Esas No
1987/240
|
|
|
Karar Tarihi
30-03-1989
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Yangın veya sair şekillerde iktisadi işletmeye dahil emtiaların değerlerinde önemli bir miktarda azalış meydana gelmesi halinde, mükellefler bu eksilmenin tespiti için Takdir Komisyonları’na başvurabilirler. işyerinde çıkan yangın sonucu meydana gelen hasarın tetkik ve tayini istemiyle Takdir Komisyonu’na yaptığı başvurunun takdir yapılmasına mahal olmadığından bahisle reddi üzerine yükümlü tarafından Takdir Komisyonu kararının iptal ve zarar takdiri yapılması istemiyle açılan davanın kabulü ile Takdir Komisyonu kararının iptaline ve zararın 1.885.200 lira olarak takdirine dair Vergi Mahkemesi kararı; mükelleflerce Takdir Komisyonu kararlama karşı dava açılmayacağı ve bu tür davaların Vergi Mahkemeleri’nce çözümlenemeyeceği yolundaki iddialarla Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Vergi Usul Kanunu’nun ’iktisadi işletmelere dahil kıymetleri değerleme’ başlıklı bölümünde yer alan 278. maddesinde, yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerinin hesaplanması mutad olmayan hurdalar, dö küntüler, üstüpü, dese ve ıskartaların emsal bedeli ile değerleneceği belirtilmiş, anılan Yasanın 74. maddesinde, Takdir Komisyonları’nın vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir ederek takdir kararma bağlamakla görevli oldukları ve bu görevlerini yaparken takdir sebepleri bulunup bulunmadığım incelemeyeceklerine değinilmiş, ’emsal bedeli ve emsal ücreti’ başlıklı 267.’maddesinde de, emsal bedelleri ortalama fiyat esası ve maliyet bedeli esasına göre tesbit edilmeyen malların emsal bedellerinin ilgililerin müracaatı üzerine Takdir Komisyonu’nca takdir yolu ile belli edileceği ve takdir edilen bedellere mükelleflerin Vergi Mahkemesi’nde dava açma haklarının mahfuz olduğu hükmüne yer verilmiştir. içerikleri açıklanan bu hükümlerden de anlaşılacağı üzere, işyerinde çıkan yangın sonucunda veya başka bir nedenle iktisadi işletmeye dahil emtiaların değerlerinde önemli bir azalış meydana gelmesi halinde, mükelleflerin söz konusu emtiaların emsal bedellerinin ve dolayısıyla bu tür emtiaların değerlerinde meydana gelen eksilmenin belirlenmesi için Takdir Komisyonları’na ve bu komisyonların kararlarına karşı Vergi Mahkemeleri’ne başvurmaları mümkün bulunmaktadır. Bu itibarla, yangın sonucu meydana gelen ve emtia değerindeki eksilmeyi ifade eden zararların saptanması vergi matrahım doğrudan etkileyeceğinden, bu hususun görevi dışında kaldığı ve Takdir Komisyonları’nın bu konudaki kararlarına karşı Vergi Usul Kanunu’nun 377. maddesi uyarınca ancak Vergi Daireleri tarafından dava açılabileceğine ilişkin olarak Vergi Dairesi Müdürlüğünce ileri sürülen iddialarda isabet bulunmamaktadır. . Diğer taraftan, Takdir Komisyonu kararının iptaline ve bilirkişi tarafından belirlenen meblağın zarar tutarı olarak takdirine dair Vergi Mahkemesi kararma karşı temyiz dilekçesinde ileri sürülen diğer iddialar da, bozulması istenilen söz konusu kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.
|
|