|
KOOPERATİFLERİN, ORTAK DIŞI SATIŞLARINA ORTALAMA KAR HADDİ ESASININ
UYGULANMASINDA KANUNA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Uyuşmazlık; davacı Kooperatif adına 1984 takvim yılı için ortalama kar
haddi esasına göre ikmalen salınan kurumlar vergisini, 1163 sayılı Koo
peratifler Kanununun 1.maddesinde, kooperatiflerin kuruluş amacının,
ortakların belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçim
lerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet sure-
tiyle sağlayıp korumak olduğunun hükme bağlandığı, 5422 sayılı Kanunun
7/16.maddesinde ise kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf tutulma-
ları için gerekli şartların öngörüldüğü, 1163 sayılı Kooperatifler Ka-
nunun 38.maddesinin de, ana sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdir
de, ortaklarla yapılan muamelelerden bir yıllık faaliyet sonunda elde
edilen hasılatın tamamının gelir, gider farkı olarak kooperatifin ye-
dek akçelerine ekleneceği, ortak dışı işlemlerden doğan hasılatın dağı
tılmayacağı, kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak
üzere özel bir fonda toplanacağı hükmünü amir bulunduğu, söz konusu
hükümlere göre, kooperatiflerin amacının kar olmadığı, bunların 5422
sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16.maddesindeki şartların haiz bu-
lunmaları halinde vergiden muaf tutuldukları, davacı kooperatifin or-
tak dışı satış yapmakla muafiyetten yararlanamayacağı, ancak koopera-
tifin amacı ortaklarına ucuz mal temin etmek olduğundan ortaklarına
yaptığı satışlar nedeniyle diğer ticaret erbabından istenen kar oranın
da gayrisafi kazanç beyan etmesinin istenemeyeceği, kooperatifin ortak
dışı satışları için diğer ticaret erbabının katlandığı külfete katlan-
ması hakkaniyet kurallarına uygun düşeceğinden, davacı kooperatifin
ortak dışı satışlarına ortalama kar haddi esasının uygulanmasının Ka-
nuna uygun olacağı, kooperatifin ilgili yıl defter ve belgelerinin Mah
kemelerince incelenmesi sonucu ortak dışı satış hasılatının toplam sa-
tış hasılatına oranının toplam satış maliyetine uygulanması suretiyle
tesbit edilen ortak dışı satış maliyetine ortalama kar haddi nisbeti-
nin uygulanması ile beyanı gereken gayrisafi kazanç tutarı ile beyan
edilen gayrisafi kazanç tutarı arasındaki farkın 827.825. lira olarak
hesaplandığı, tarhiyatın bu tutar üzerinden yapılmasının icabedeceği
gerekçesiyle tadilen tasdik eden, kesilen kusur cezasını ise, ortalama
kar haddi esasına göre yapılan tarhiyatlarda vergi ziyaının söz konusu
olmadığı, bu sebeple ceza kesilemeyeceği gerekçesiyle terkin eden Ver-
gi Mahkemesi kararının bozulması isteminden ibarettir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Ver
gi Mahkemesi kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun gö
rülmüş olup temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar
sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından tem-
yiz isteminin reddine ve kararın onanmasına karar verildi.
(MT/YÖ)
|