Danıştay Üçüncü Daire
Bir çuval una 1 kilo tuz katıldığı esasına göre, yıl içinde işletmede kullanılan tuz miktarından hareketle; üretilen ekmek miktarım hesaplamak hatalı bir uygulamadır. Ekmek imalinde gerçeğe yakın ve doğru bir randıman hesaplaması yapılabilmesi için; imalatın temel girdi maddesi olan un miktarının ya da yakıt, maya, işçilik gibi diğer giderlerin saptanması gerekir. Yükümlünün ortağı olduğu fırın işletmesinin 1984 yılı hesaplarının incelenmesi sonucu ilgili dönemde 6150 kg tuz satın alındığının saptandığı, ........ Belediyesi iktisat Müdürlüğünce 1 çuval standart unun ekmek üretiminde kullanılması halinde 1 kg tuz sarfedileceği ve tuz kullanımındaki firenin % 3 olarak bildirilmesi üzerine 5.965 kg tuzun üretime sevk edildiği, buna göre imalata sevk edilen un miktarının da 5965 çuval olarak hesaplandığı, imalata sevk edilen un üzerinden Belediyece belirlenen randıman nisbetlerine göre hesaplama yapılarak sonuçta ekmek satışından 5.686.041 liranın kayıtlara intikal ettirilmediği, ayrıca boş çuval satışından 58.860 TL kazancın dönem matrahına eklenmesi gerektiği ve toplam 109.000 TL nin da fazla kaydedildiği nedeniyle toplam 5.583.901 TL matrah farkından yükümlünün 1/2 hissesine düşen 2.926.950 TL üzerinden yapılan kaçakçılık cezalı tarhiyatı, Belediye iktisat Müdürlüğünce saptanan randıman nisbetlerine göre yapılan hesaplama sonucu bulunan matrah farkı üzerinden yapılan tarhiyatta kanuna aykırılık bulunmadığı, matrah farkı randıman hesaplaması sonucu saptandığından, olaya kaçakçılık cezası değil kusur cezası uygulanması gerektiği gerekçesiyle, vergi aslına ilişkin davayı reddeden, kaçakçılık cezasını kusur cezasına çeviren Vergi Mahkemesi karannın bozulması istemiyle taraflarca temyiz edildiği anlaşılmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 134. maddesinde, vergi incelemesinden maksadın ödenmesi gereken verginin doğruluğunu araştırmak, tesbit etmek ve sağlamak olduğu hükme bağlanmıştır. Ekmek üretiminde temel girdi maddeleri, un, maya, yakıt, işçiljk ve tuzdur. Ekmek imalinde en az kullanılan madde tuz olmaktadır. Ekmek imalinde gerçeğe yakın ve doğru bir randıman hesaplaması yapılabilmesi için imalatın temel girdi maddesi olan un miktarının veya yakıt, maya, işçilik gibi diğer girdilerin saptanması gerekir. inceleme elemanınca sadece tuz miktarlarından hareketle randıman hesaplaması yapılmıştır, imalatta kullanılan tuza göre yapılan randıman hesabım, kullanılan maya, yakıt ve işçilik gibi diğer girdilerin doğrulayıp doğrulamadığı üzerinde durulmamıştır. Ekmek üretiminde diğer temel girdi maddelerine göre randıman hesaplaması yapılmadan, çok az miktarda satılan tuzdan hareketle doğru bir randıman hesaplaması yapılması ve gerçek bir matrah saptanması olanaksız bulunduğundan ekmek satışından hesaplanan 5.686.041 TL nin dönem matrahına eklenmesinde isabet görülmemiştir. Ancak, boş çuval satış hasılatından kayıt dışı kalan 58.860 TL ile fazla gider yazılan 109.000 TL na karşı yükümlü herhangi bir iddia ileri sürmediğinden 167.860 TL matrah farkının dönem matrahına eklenmesi ve tarhiyatın yükümlünün 1/2 hissesine isabet eden 88.930 TL üzerinden yapılması gerekir. Tarhiyata konu matrah farkı 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 344/8. maddesinde öngörülen haddi aşmadığından ve aynı kanunun mükerrer 347. maddesinde öngörülen hadlerin üstünde olduğundan kaçakçılık cezası değil ağır kusur cezası kesilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan, vergi aslım onayan kaçakçılık cezasını kusur cezasına çeviren Vergi Mahkemesi kararında yasaya uyarlık bulunmamaktadır Açıklanan nedenlerle yükümlü ve Vergi Dairesi temyiz istemlerinin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davanın 88.930 TL matrah farkına isabet eden vergiye ilişkin kısminin reddine; kaçakçılık cezasının ağır kusur cezasına çevrilmesine; verginin bu matrah farkım aşan kısmı ile cezanın, aşır kusur cezasını aşan kısminin iptaline oybirliğiyle karar verildi.