Danıştay Dördüncü Daire

Sanayi ürünü imal ve ihraç eden bir kurumun, ihracat bağlantısın) karşılayabilmek amacıyla ve zorunlu olarak bir kısım sanayi ürünü, hammaddesini vermek ve imalat olayım da organize etmek suretiyle, fason olarak imal ettirdiği sanayi ürününün ihraç edilmesinden elde edilen hasılata istisnanın tam olarak uygulanması gerekir. Uyuşmazlığın esasım hammaddesi verilmek suretiyle işçiliği başka firmalara yaptırılan ve hammaddeyi veren kurum tarafından ihraç edilen sanayi ürünü dolayısıyla Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8/6. maddesine göre uygulanacak istisna oranının ne olması gerektiği hususu oluşturmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun uyuşmazlıkla ilgili yılda yürürlükte olan sözkonusu 8/6. maddesinde, sanayi ürünü ihraç eden ve yıllık ihracat tutarı 250.000 $ veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasını aşan imalatçı kurumları bu ihracattan sağladıkları hasılatın %20'sinin kurum kazancından indirileceği, ihraç edildiğinin tevsiki şartıyla ihracatçılara yapılan satışların yıllık ihracat tutarının hesabında ihracat sayılacağı, ihraç ettiği malı imal etmeyen ihracatçı kurumlarda bu istisnanın 1/4 oranında uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Bu hükümden anlaşıldığı üzere, istisnanın %20 oranında uygulanması için, ihraç edilen sanayi ürününün, ihracatı yapan kurum tarafından imal edilmiş olması gerekli bulunmaktadır. 1/4. oranındaki istisna miktarından yararlanacak kurumlar ise, imalatçı kurumlardan topladıkları sanayi ürününü ihraç edenlerdir. Uyuşmazlık dosyasının incelenmesinden, yükümlü kurumun sahibi bulunduğu haddehanede kütük demirden yuvarlak inşaat demiri ile köşebent demir imal ederek bu imalatı iç ve dış piyasada pazarladığı anlaşılmaktadır. 1985 yılında ise, ihracat bağlantısı yapılan sanayi ürününün bir kısmım sahip olduğu imalat yerinde imal eden Kurum, bir kısmım da başka firmaya ait imalathanelerde fason olarak imal yoluna gitmiştir. Uyuşmazlığın da konusunu teşkil eden bir tür imalatta, hammaddenin ve üretimle ilgili direktifin tamamen yükümlü kurum tarafından verildiği dosyadaki belgelerle sabittir. Ayrıca ortada imal edilmiş bir malın satın alınması suretiyle ihracı da sözkonusu olmadığı gibi sanayi ürünü ihracatım teşvike yönelik kanun hükmü doğrultusunda fasoncu kuruluşa herhangi bir oranda sanayi ürünü ihracat istisnasının da uygulanmadığı bir gerçektir. Bu durum karşısında esasen imalatçı olduğundan kuşku bulunmayan yükümlü kurumun ihracat bağlantısını karşılamak amacıyla ve zorunlu olarak bir kısım sanayi ürününü, hammaddesin! vererek ve imalat safhasıyla ilgili her türlü direktif çerçevesinde imal yoluna gidip ihraç etmesinden sağladığınız hasılata Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8/6. maddesi uyarınca %20 oranında istisna uygulanması gerekeceğinden aksi gerekçeyle verilen Yerel Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne ve Vergi Mahkemesi kararının bozularak ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen verginin terkinine oybirliğiyle karar verildi