Danıştay Dördüncü Daire

Sebze ve meyve komisyoncuları satışa sundukları emtianın satıcısı durumunda olmadıklarından, fatura kesme mecburiyetleri de yoktur. Yükümlüler adına, satışına aracılık yapılan sebze ve meyve ederin bir kısmı için fatura düzenlemedikleri görüşüyle kesilen özel usulsüzlük cezasını onayan Vergi Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir. Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenen ve kanıtlama aracı kabul edilen belgelerden fatura ile ilgili 229. maddede faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari belge olduğu kurala bağlanmış, 232. maddesinde ise birinci ve ikinci sınıf tüccarların; birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, serbest meslek erbabına, kazançları götürü usulde saptanan tüccar, defter tutmak zorunda olan çiftçi ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek zorunda oldukları öngörülmüştür. Birinci ve ikinci sınıf tüccarların fatura vermek zorunda oldukları bu gibi satışları için fatura düzenlememelerinin yaptırımı. Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinde belirtilmiştir. Anılan kurala göre fatura verilmeyen satışları için özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi için tüccarların, satışa konu emtianın satıcısı durumunda bulunmamaları zorunludur. Hal'de sebze ve meyve komisyoncusu olan ve satıcı ile alıcıyı karşılaştıran bu etkinliği sırasında sebze veya meyveyi satılmak üzere kendisine gönderen kişilerden sözkonusu emtiayı satın almayan komisyoncuların fatura düzenlemek zorunda oldukları etkinlikleri, alımsatıma aracılıktan dolayı yaptıkları hizmettir. Olayda ise, ceza kesilmesine neden kabul edilen etkinlik, satılan sebze ve meyve için fatura kesilmemiş olmasıdır. Dosyada bulunan vergi inceleme raporuyla komisyonculuk işi nedeniyle dönem kazancım noksan saptadığı da belirlenen adi ortaklığın paydaşları hakkında sadece özel usulsüzlük cezası kesildiği sözkonusu satışlarla ilgili olarak gerçekte fatura düzenlemesi gereken satıcının kimliği ve fatura kesip kesmediği, uyuşmazlık konusu cezaya kanıt kabul edilen hal çıkış fişleri üzerinden tespit araştırılmadan yükümlüler adına uygulanan özel usulsüzlük cezasında ve bu cezayı özette yazılı gerekçeyle onayan Vergi Mahkemesi kararında yasaya uygunluk görülmemiştir. Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi karannın bozulmasına, kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına oybirliğiyle karar verildi.