Danıştay Dördüncü Daire 

Vergi cezasında uzlaşılmış olmasının dönem kazancının takdiri için takdir komisyonuna başvurulmasına engel olmaz. Gayrimenkul sermaye iradından dolayı, 1983 takvim .yılma ilişkin gelir vergisi beyannamesini vergi idaresinin istemi üzerine ve yasal ve ek sürelerden sonra veren yükümlü adına re'sen takdir yoluyla uygulanan tarhiyatı; geç verilen beyannamede bildirilen matraha ait vergi üzerinden hesaplanarak kesilen cezanın uzlaşılarak ödendiği, Danıştay içtihatları Birleştirme Kurulu kararından dolayı yükümlü adına aynı nedenle yeni bir tarhiyat uygulanamayacağı gerekçesiyle kaldıran Vergi Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir. Vergi beyannamelerinin yasal sürenin sonundan başlayarak onbeş gün geçtiği halde verilmemiş olması, Vergi Usul Kanunu'nun re'sen vergi tarhım düzenleyen 30. maddesinin gereğidir. Olayda, beyannamenin bu süreden sonra verildiği ve ilk tahakkukun beyan üzerinden yapıldığı tartışmasız olduğundan re'sen takdir nedeninin bulunduğu açıktır. Bununla birlikte, vergi idaresi tarafından bu sebeple takdire başvurmak yerine tahakkuk ettirilen vergi üzerinden ceza kesildiği ve yükümlünün bu cezayı uzlaşarak ödediği anlaşılmaktadır, Taraflar arasında uyuşmazlığa yol açan tarhiyatın beyannamede 13 adet işyerine ait gelirin bildirim dışı bırakılmasına dayandığı ileri sürülmekteyse de, takdir komisyonu kararından, yükümlü hakkında Vergi Usul Kanunu'nun 30/1. maddesi uyarınca takdir istendiği ve takdirin 1983 takvim yılma ait beyannamenin verilmemiş olmasına dayandığı saptanmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın çözümü, re'sen takdir nedeni sayılan bir eylem nedeniyle takdire başvurulmadan önce, doğan vergi kaybından dolayı uygulanan vergi cezasında uzlaşılmış olmasının, dönem kazancının takdiri için takdir komisyonuna başvurmayı engelleyip engellemeyeceğinin saptanmasına bağlı kalmaktadır. Danıştay içtihatları Birleştirme Kurulu kararı ile takdir komisyonları tarafından takdir olunan matrah üzerinden tahakkuk ettirilen vergi ve vergi cezası hakkında uzlaşma sağlanması halinde takdir olunan matrahın azlığından söz edilerek arttırılması dileğiyle vergi dairesi tarafından açılan davanın incelenmesine olanak bulunmadığı kabul edilmiştir. Kurulun bu içtihadı, üzerinde uzlaşılan bir matrah veya matrah kısminin varlığım ve sonradan vergi idaresince bu matrahın arttırılması isteminin uzlaşmadan ne ölçüde etkileneceğini belirlemektedir. Bu olayda vergi idaresi ile yükümlü, beyanname üzerinden hesaplanan ceza hakkında uzlaşmış olduklarından, bu uzlaşmanın, vergi matrahı ile ilgili taraflar arası bir anlaşmayı içerdiği söylenemez. Tarafların, miktarı konusunda evvelce uzlaştıkları bir matrah bulunmadığından, vergi idaresince re'sen takdir yoluyla uygulanan tarhiyatın, kesilen ceza yönünden uzlaşıldığına dayanılarak ve Danıştay içtihatları Birleştime Kurulunun yukarıda esas ve karar sayışı yazılı kararma gönderme yapılarak kaldırılmasına ilişkin Vergi Mahkemesi kararında yasaya uygunluk görülmemiştir. Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının, tarhiyatın esası incelenip karara bağlanmak üzere bozulmasına, yeniden verilecek kararla belirleneceğinden yargılama giderleri hakkında hüküm tesisine gerek bulunmadığına, oybirliği ile karar verildi.