Danıştay Dördüncü Daire

Sebze ve meyve komisyoncularının, kendi nam ve hesaplarına mal alıp sattıkları saptanmadıkça fatura düzenleme mecburiyetleri yoktur. Komisyoncu sıfatıyla satışına aracılık ettiği sebze ve meyve bedelinin bir kısminin alış faturasının mevcut olmadığının anlaşılması nedeniyle yükümlü adına kesilen özel usulsüzlük cezasını onayan Vergi Mahkemesi kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiştir. Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenen ve kanıtlama aracı olarak kabul edilen belgelerden olan fatura ile ilgili 229. maddede, faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari belge olduğu belirtilmiş, 232. maddesinde ise, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, serbest meslek erbabına, kazançları götürü usulde saptanan tüccar, defter tutmak zorunda olan çiftçi ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır. Birinci ve ikinci sınıf tüccarların fatura almak zorunda oldukları bu gibi alışları için fatura almamalarının yaptırımı, Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinde belirtilmiştir. Anılan kurala göre, fatura alınmayan mal alışları için özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi için tüccarların alımsatımına konu emtianın alıcısı durumunda bulunmaları gerekir. Hal'de sebze ve meyve komisyonculuğu ile uğraşan ve satıcı ile alıcıyı karşılaştıran bu faaliyetleri sırasında sebze veya meyveyi satılmak üzere kendilerine gönderen kişilerden sözkonusu emtiayı salın almayan komisyoncuların, fatura düzenlemek zorunda oldukları faaliyetleri alımsatıma aracılık etmekten dolayı yaptıkları hizmete münhasırdır. Olayda ise, satın alınan emtia için alış faturası temin edilmemiş olduğundan bahisle ceza kesilmiştir. Bu itibarla, sözkonusu alımsatımla ilgili olarak gerçekte fatura düzenlemesi gereken satıcının kimliği ve fatura kesip kesmediği hususunun tespitine yönelik olarak uyuşmazlık konusu cezaya kanıt kabul edilen hal giriş fişleri üzerinde bir araştırma yapılmaksızın yükümlü adına kesilen özel usulsüzlük cezasında ve bu cezayı onayan Vergi Mahkemesi kararında yasaya uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozularak kesilen özel usulsüzlük cezasınin terkinine oybirliğiyle karar verildi.