Danıştay Üçüncü Daire
Hayat standardı esası sadece beyanda bulunan mükelleflere uygulanacak bir ölçü olmayıp, beyanda bulunmayan ve re'sen tarhiyat yapılması gereken durumlarda da uygulanması zorunlu olan, dava ve takdir komisyonunca matrah olarak gözönüne alınması gereken kanuni bir ölçüdür. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa 2272 sayılı kanunla eklenen mükerrer 116. maddesinin olay tarihinde yürürlükte olan şeklinde gerçek Usul Gelir Vergisine tabi cari zirai ve mesleki kazanç sahiplerinin beyan ettikleri gelir (Zarar beyan edilmesi dahil) 120.000 liraya (zirai kazanç sahipleriyle ikinci sınıf tacirler ve 90.000 lirada), maddede belirtilen hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılmasından sonra bulunacak tutardan düşük olduğu takdirde bu şekilde tesbit olunan tutardan 31.maddedeki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktarın vergi tarhına esas lınacağı hükme bağlanmıştır. Maddede belirtilen tutarlar 1983 yılından geçerli olmak üzere 30.12.1983 gün ve 83/7548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile % 25 oranında artırılmıştır. Hayat standardı esası sadece beyanda bulunan mükelleflere uygulanacak bir ölçü olmayıp, beyanda bulunmayan ve re'sen tarhiyat yapılması icap eden durumlarda da uygulanması zorunlu olan dava ve takdir komisyonunca asgari matrah olarak dikkate alınması gereken bir kanuni ölçü olmaktadır. Olayda, her ne kadar takdir komisyonunca herhangi bir inceleme araştırma yapılmadan dönem matrahının 240.000 lira olarak takdirinde hukuka uyarlık bulunmakta ise de, hayat standardı esasına göre yükümlünün 112.500 lira matrah üzerinden vergi ödemesi zorunlu bulunmaktadır. Bu şekilde saptanan matrah farkı 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344/8. maddesindeki hadleri aşmadığından olaya kaçakçılık değil kusur cezası uygulanması gerekir. Bu bakımdan; mahkemece tarhiyatın hayat standardı esasına göre belirlenen matrah farkım aşan fazla kısminin iptal edilmesi gerekirken takdir komisyonu kararının yasal dayanağı bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyatın ve cezanın tamamen iptal edilmesinde yasal isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.