Danıştay Dördüncü Daire

Taşımacılık işini gerçekleştiren, ancak hasılatı döviz olarak birlikte iş yaptığı kurum adına yurda getiren şirket, dış navlun hasılatı istisnasından yararlanabilecektir. 1983 takvim yılında A A.Ş. ile birlikte yürüttüğü transit nakliye işinin bu ortaklığın defter ve belgelerinde yürütülmesi nedeniyle bu işten sağladığı dış navlun hasılatım, kendi defterlerinde göstermeyen ve dolayısıyla, 1983 yılı beyannamesinde beyan ettiği 15.672.978 lira tutarındaki diğer nakliye gelirlerinden indirmesinin kabul edilmemesi sonucunda beyan ettiği meblağı kanunen kabul edilmeyen giderlerden oluşan 16.411.728.98 lira matrah farkı üzerinden ikmalen tarhiyat yapılmıştır. Vergi Dairesi Müdürlüğü'nce düzeltme dilekçesinde, yükümlü şirketin 1983 yılı bilançosunda ve karzarar cetvelinde hiçbir dış navlun istisnası niteliğinde olmadığı ileri sürülmemekte ise de, iki sermaye sirkelinin birleşerek oluşturdukları adi ortaklığın tüzel kişiliğinin ve vergi mükellefiyetinin sözkonusu olmaması nedeniyle, bu ortaklığın sağladığı hasılatı ortaklığı oluşturan tüzel kişilerin payları oranında beyan etmeleri 1983 yılında yürürlükte bulunan vergi mevzuatının gereğidir. Daha sonra 5422 sayılı Kanun'un 6. maddesinde 3239 sayılı Kanun'un 72. maddesiyle eklenen 'iş Ortaklığı' başlıklı mükerrer 6. maddesinde sermaye şirketlerinin belli bir işin birlikte yapılmasını taahhüt etmek ve kazancı paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıkların iş ortaklığı olduğu, bunların tüzel kişiliklerinin olmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği kuralı getirilmiş, 1.1.1986 tarihinde yürürlüğe giren bu hükümle, bu tür iş ortaklıkları vasıtasıyla sağlanan kazançtan paylarına düşen kısmi kendi defterlerine kaydetmeleri ve safi tutarım beyan etmeleri zorunludur. Dolayısıyla ortaklar, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8/8. maddesinde öngörülen dış navlun istisnasını (payına düşen miktara isabet eden) da toplam kurum kazançlarından indirebileceklerdir. inceleme raporunun incelenmesinde, iş ortaklığınca kazanılmış dış navlun hasılatından payına düşen miktarın yükümlüce beyan edilmemesi eleştirilmeksizin sadece dış navlun hasılatının ortaklıkça elde edilmiş olması nedeniyle ortağın dış navlun istisnasını kazancından indirilemeyeceği görüşüyle tarhiyat önerildiği, matrah farkının da., beyan edilen diğer nakliye gelirleri + kaydı unutulan fatura bedeli = 16.411.728.98 lira olarak belirlendiği anlaşılmış olup, dış navlun istisnası olarak düşülen 21.658.000 liranın matrah farkından fazla olması nedeniyle bu matrah farkı üzerinden ikmalen yapılan tarhiyatın terkininde yasaya aykırılık yoktur. Zamanaşımı süresi içine, yükümlü şirket ile A A.Ş.'nin uyuşmazlık konuşu hasılattan paylarına düşen miktarı beyan etmemeleri nedeniyle yapılaca bir vergi incelemesi sonucunda bu sebeple bir matrah farkı saptandığı takdirde 21.658.000 lira istisna tutarı ile 1983 yılı safi kurum kazancı (beyan edilen kazanç + kaydı unutulan fatura bedeli + dış navlun hasılatından payına düşen miktar esas alınarak belirlenecek safi kazanç) arasında menfi bir fark kaldığı takdirde bu miktar üzerinden yeniden bir tarhiyat yapılabileceği açıktır. Bu nedenlerle, kararın düzeltilmesi isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.