Danıştay Dördüncü Daire

İhracat istisnası nedeniyle hak kazanılan indirim miktarı kazanç yetersizliği gerekçesiyle sonraki yıllar kazançlarından indirilemez. Uyuşmazlık, yükümlü kurumun 1982 ve 1984 yılında elde ettiği kurum kazancında, bu yıllarda yapılan ihracat için Kurumlar Vergisi Kanunu'nu 8/6. maddesi uyarınca hak kazandığı istisnanın indirilmesinden sonra kalan indirim fazlasının zarar olarak nitelendirilip sonraki yıllar kurum kazancından mahsup edilip edilemeyeceğine ilişkindir. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14. maddesinin 2573 sayılı Kanun'la değişik 7 numaralı bendinde; beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların mali bilançolarına göre gösterilmesi koşulu ile kurum kazancının tespitinde gider olarak ayrıca hasılattan indirilebileceği hükme bağlanmıştır. Bu hükümle, ertesi yıllar kazancından indirilmesine olanak tanınan zararların, mali bilançolara göre meydana gelmiş elması kurala bağlanmış, bilançodan kaynaklanmayan zarar veya olayda olduğu gibi indirim fazlasının ertesi yıllar kazancından mahsubu öngörülmemiştir. Zaten gelir ve kurumlar vergisi dönemsel vergiler olup, elde edilen kazançlar, yapılan giderlerle istisna ve indirimler bu dönemsellik ilkesi gereğince ilgili oldukları vergilendirme dönemleri için de değerlendirmeye konu olmaktadır. Bu genel kuralın dışına çıkılarak sonraki dönemlerin de değerlendirilmeye alınması, ancak özel durumlarda yapılan düzenleme ve hükümler çerçevesinde mümkün olabilmektedir. Bu düzenlemelere örnek olarak Gelir Vergisi Kanunu'nun 288.' maddelerinde getirilen özel hükümler gösterilebilir. Yapılan bu açıklamalar çerçevesinde konu değerlendirildiğinde, dönemsellik ilkesi dışına taşan bir uygulama için mutlaka yasada özel düzenleme yapılması gerekmektedir. Olaya gelince, yükümlü şirketin 1982 ve 1983 yıllarında bilançolarına göre doğan bir zararın sözkonusu olmadığı, 1982 yılında 125.414.311 lira, 1983 yılında da 58.129.081 lira kurum kazancı elde edildiği, bu karlardan 1982'de 186.884.123 lira, 1983'te 337.529.996 lira sanayi ürünleri ihraç istisnasının indirilmesinden sonra, kazanç yetersizliği nedeniyle 1982'de 61.489.811 lira, 1983'te ise 279.400.914 lira indirim fazlasının meydana geldiği, bunun ise yükümlü kurumca zarar olarak nitelendirilerek sonraki yıllar kazançlarından indirilmesine olanak tanıyan özel bir hüküm getirilmediğinden, bu indirimin yalnızca ilgili faaliyet dönemi kazancından indirimi ilkesinin benimsendiği anlaşıldığından, yükümlü kurumun 1982 ve 1983 yıllarındaki ihracat istisnası indirim fazlasının sonraki yıllar kurum kazancından indirilmesine yasal olanak yoktur. Bu itibarla, yükümlü kurumca geçmiş yıllardaki indirim fazlası nedeniyle 1984 yılı için ödenen kurumlar vergisinin, fuzulen ödendiği gerekçesiyle iadesi talebiyle yaptığı düzeltme ve şikayet başvurularının reddedilmesinde yasal isabetsizlik görülmemiştir. Bu nedenle şikayet yolu ile yapılan başvuruya cevap verilmemekle Maliye Bakanlığı'nca kurulan olumsuz işlem aleyhine açılan davanın reddine oybirliği ile karar verildi.