Danıştay Dördüncü Daire

Kanuni ve iş merkezleri Türkiye dışında bulunan yabancı hava yolu işletmelerinden kiralanan uçaklar için yabancı kurumlara ödenen kiralardan, kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekir. Kanuni ve iş merkezleri Türkiye dışında bulunan yabancı havayolu işletmelerinden kiraladığı uçaklarla yolcu taşımacılığı yapan ......... Anonim Ortaklığınca; yabancı kurumlara ödenen kira paralarından kurumlar vergisi kesintisi yapılmaması gerektiği belirtilerek verilen beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen vergileri kaldıran Vergi Mahkememsi kararı temyiz edilmiştir. Vergilendirilmenin, .Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinden doğduğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Anılan maddenin (a) işaretli fıkrasında, dar mükellefiyete tabi kurumların, gayrimenkul sermaye iradı niteliğindeki kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu belirtilmiş, (B) işaretli fıkrasında ise, dar mükellef durumunda bulunan kurumlara (A) fıkrasında yazılı kazanç ve iratları sağlayanların, bu kazanç ve iratlarda Kurumlar vergisi tevkif etmeye mecbur oldukların, kurala bağlanmıştır. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesiyle vergilendirilmesi amaçlanan kazanç ve iratların, dar mükellefiyete tabi kurumlara ait olduğundan kuşku bulunmamaktadır. Kanun yapıcı maddenin (B) şiaretli fıkrasıyla sözkonusu kurumlara (A) fıkrasındaki kazançları sağlayanları sorumlu kılmak suretiyle vergilendirmeye kolaylık getirmek istemiştir. Bu nedenle, vergiden muaf bulunan kurumlar dahi, 24. maddede yazılı kazanç ve iratları dar mükellef kurumlar sağladıklarında aynı sorumlulukla karşı karşıya kalacaklardır. Vergi Usul Kanunu'nun 8. maddesinin ikinci fıkrasında açıklandığı üzere, vergi sorumluluğu, sorumlunun kazancı vergilendirme sonucunu doğurmadığı, sadece verginin ödenmesi bakımından Vergi Dairesi'ne karşı sorumluyu muhatap kıldığında, asıl mükellefe yapılan ödeme veya onun adına yapılan tahakkuktan, ödenmesi gereken vergiyi tevkif ederek, ilgili veya onun adına yapılan tahakkuktan, ödenmesi gereken vergiyi tevkif ederek, ilgili Vergi Dairesi'ne karşı sorumlusu muhatap kıldığından, asıl mükellefe yapılan ödeme veya onun adına yapılan tahakkuktan, ödenmesi gereken vergiyi tevkif ederek, ilgili Vergi Dairesi'ne beyanname ile bildirerek ödemekten ibaret olan bu ilişkinin, kendi kazancı vergiden müstesna ya da vergiden muaf tutulmuş olan vergi sorumlusunun muafiyetin! ihlal ettiğinden söz edilemez. Uyuşmazlığa yol açan olayda, 6623 sayılı ............ Anonim Ortaklığı Kuruluş Kanunu'nun 19. maddesinde Ortaklığın, her türlü satım ve kiralamalarının damga resim dahil gümrük resminden ve bilumum diğer vergi ve resimlerden muaf olduğu yolundaki kuralı nedeniyle, dar mükellef kurumlardan kiralanan uçaklar için ödenen kira paralarından vergi tevkifatı yapılmasının muafiyetin ihlal sonucunu doğuracağı ileri sürülerek dava açılmıştır. Yukarıda açıklandığı üzere bu muafiyetin Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinde yazılı sorumluluğa etkisi olmadığı gibi davaya dayanak yapılan 6623 sayılı Kanun'un, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Kuruluş, Görev ve Yetkilerinin Düzenlenmesi ile ilgili 2680 sayılı Yetki Kanunu uyarınca hazırlanan ve 22.10.1983 .günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 2829 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle önce değiştirilmiş, sonra yürürlükten kaldırılmıştır. Nitekim, 28.10.1983 gününde yayınlanarak yürürlüğe konulan 116 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 14. maddesinde muafiyetlerin yeniden düzenlenmesi sırasında, 6623 sayılı Kanun'un 19. maddesindeki kapsam daraltılmış ve uçak kiralama işlemlerinin gümrük vergisi ve gümrüklerde alınan vergi, resim ve harçlarla sınırlı olarak vergi dışı tutulması kabul edilmiştir. Vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan kural, 116 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14. maddesi olduğunda, 6623 sayılı Kanun'un 19. maddesine dayanılarak ve vergi muafiyetinin, vergi sorumluluğunu etkileyeceği görüşüyle tarhiyatın kaldırılması yolundaki Vergi Mahkemesi kararında yasaya uygunluk görülmemiştir. Bu nedenle, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen vergilerin onanmasına, yargılama giderlerinin sorumlu kurum üzerinde bırakılmasına, oybirliğiyle karar verildi.