Danıştay Dördüncü Daire

Miras şirketinin küçük çiftçi muaflığından yararlanıp yararlanmadığının tayininde, işletme büyüklüğü ve satış ölçüsünün ayrı ayrı incelenmesi gerekir. Gerek mirasçıların gerekse diğer ortakların ödeyecekleri vergi miktarı hesaplanırken hisselerinin nazara alınması gerekir. Uyuşmazlık, miras ortaklığı olarak elde edilen zirai gelirden hissesine düşen miktar küçük çiftçi muafiyeti sınırım aşmadığından 1981 takvim yılı gelirini beyan etmeyen Yükümlü adına re'sen takdir yoluyla salınan vergi ve cezayı kaldıran Vergi Mahkemesi kararma ilişkin bulunmaktadır. Miras ortaklığı, iradi bir ortaklık olmamakla birlikte, Medeni Kanunun, mirasçıların birden fazla olmaları halinde terekenin mirasçıların mülkü olup, mirasçıları bunun üzerinde müştereken tasarruf edecekleri, mirasçıların intikaller dolayısıyla miras şirketi meydana getirecekleri, mirasçıların intikal eden mallar üzerinde iştirak halinde mülkiyet hakkına sahip oldukları, her birisinin hakkının o şeyin tamamına sari olacağı yolundaki 581 ve 629. maddeleri karşısında adi ortaklık olarak kabulü zorunlu olduğundan küçük çiftçi muaflığının sınırının tayininde de ortaklığın satış tutarı ve işletme büyüklüğünün nazara alınması gerekir. Olayda, miras ortaklığı olarak 201 dönüm arazide buğday, yarıcı olarak da yeni miras ortaklığı olarak 23 dönüm arazide pancar ekimi yapıldığı ve buğdaydan 603.854 lira pancardan ise 530.318 lira gayri safi kazanç sağlandığı ihtilafsız olup, miras ortaklığı yukarıda belirtilen Gelir Vergisi Kanunu'nun 10, 12 ve 13. maddelerinde saptanan sınırları aştığından küçük çiftçi muaflığından faydalanması mümkün değildir. Buna karşın gerek mirasçılar, gerekse diğer ortakların ödeyecekleri vergi miktarları hesaplanırken, hisselerinin nazara alınması gerekeceğinden inceleme elemanınca, pancar ve buğday satış hasılatı toplamı ve bu miktardan Gelir Vergisi Kanunu'nun 54. maddesine göre %70 götürü gider düşülmek suretiyle ortaklığın zirai kazancının takdirinde yasal isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak, Maliye Bakanlığı yazı ile miras ortaklığı olarak dahi hububat ve pancar ekilse de elde edilen hasılatın her ortağın hissesine düşen miktar itibariyle yasada belirtilen küçük çiftçi muaflığı sınırım aşmadığından vergiye tabi olmaması gerekeceği yolunda görüş bildirdiğinden yükümlülerin yanılması söz konusu olup, bu durumda, ceza kesilmesinde yasal isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin kısmen kabulüne oybirliğiyle karar verildi.