Danıştay Dördüncü Daire
Re'sen takdir yoluyla vergileme için, V.U.K. madde 30'da belirtilen koşulların gerçekleştiğinin açık ve kesin olarak ortaya konulması gerekir. Bu maddede sözü edilen defterler, V.U.K.'na göre tutulması zorunlu olan defterlerdir. ................. Hastanesini işleten adi ortaklığın işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen raporla iki ayrı matrah farkı saptanarak yükümlünün ortaklıktaki payına göre ikmalen ve ayrıca re'sen takdir yoluyla tarhiyat yapılması öngörülmüş, Vergi Mahkemesi nezdinde yalnıza re'sen takdir yoluyla salınan gelir vergisi ve mali denge vergisi ile kesilen kusur cezası dava konuşu yapılmıştır. Temyiz istemi de sadece re'sen tarhiyata ilişkindir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde; defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısı ile ihticaca salih bulunmaması halinde verginin re'sen tarh edileceği kurala bağlanmıştır. Bu maddede sözü edilen defter kayıtları, Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan defterlerdeki kayıtları, bu kayıtlarla ilgili belgeler ise aynı kanunda kayıtların belgelenmesi için düzenlenmesi zorunlu görülen fatura, perakende satış vesikası, gider pusulası ve müstahsil makbuzu gibi diğer vesikayı ifade etmektedir. Yasanın söz konuşu 30. maddesinde öngörülen re'sen vergi tarhına ilişkin hükmün uygulanması, bu hükümle idareye verilen yetki ve görevin tam ve eksiksiz yerine getirilmesine bağlıdır. Maddenin ikinci fıkrasında, gönderme yapılan ve altı bent halinde sayılan sebeplerin birinin varlığından, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan olmadığının, kanundan dolayı kabul edilmesi karşısında, ödenen veya ödenmesi gereken verginin doğruluğu araştırılırken, tarhı öngörülen vergiye ait matrah veya matrah farkınım gerçek veya gerçeğe en yakın miktarının tespiti, Gelir Vergisi Kanununun 1. maddesinin doğal sonucudur. Nitekim gerek Gelir Vergisi Kanunu gerekse Vergi Usul Kanunu, güçlü varsayımları dahi vergi tarhına elverişli tespit olarak kabul etmemiştir. Re'sen takdir yoluyla vergileme için Vergi Usul Kanununun'30. maddesinde, belirlenen koşulların gerçekleştiğinin açık ve kesin olarak ortaya konması gerekir. Bu itibarla tahmini, anlatımlara dayalı hesaplamalarla varılan sonuçların dönem matrahının re'sen takdiri için yeterli sayılmasına olanak bulunmamaktadır, Olayda ise elde ettiği halde beyan dışı bırakıldığı iddia edilen kazanç farkının varlığım kanıtlayan başka hiçbir inceleme ve tespit yapılmadan yalnızca soyut anlatımlara kazancın düşüklüğünden bahisle'dönem kazancının re'sen takdiri yoluna gidildiği anlaşılmaktadır. Keza, bütün bu işlemler yapılırken defter ve belgelerin ihticaca salih olmadığı yolunda inandırıcı bir delil gösterilmediği gibi 30. maddede dönem matrahının re'sen takdiri için öngörülen diğer kurallardan birinin varlığı da ileri sürülmüş değildir. Çoğu hasta anlatımları ile tespit edilen ücret ödemesi ile hastane kayıtları arasında %2%3 gibi çok cüz'i bir farkın olması, hastalardan alinin ifadelerin 1 yıl öncesine ait olmasının yanılgıyı doğurabileceği, bilgilerin bazı hasta anlatımları ile hastane kayıtlarındaki miktarların özdeş olması gibi hususlar gözönüne alıdığında dönem matrahının defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine olanak vermeyen bir hal olarak değerlendirilmesi de mümkün görülmemektedir. Öte yandan, ücret alındığı halde fatura kesilmediği gerekçesiyle toplam 10 hastadan tahsil edilen 476.145 lira matrah kısminin, fatura kesilmemiş olması ve yasal defterlere zamanında intikal ettirilmemiş olmasına rağmen, işletme içi otokontrol sonucu belirlenip ilgili yıl beyannamesine intikal ettirilip vergisinin de ödendiği anlaşılmakta vergi dairesince de aksi ispatlanamamaktadır. Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesinin kararının temyize konu re'sen takdir matrahına ilişkin kısminin bozulmasına ve salınan vergi cezalarının re'sen takdir matrahı ile sınırlı olarak re'sen terkinine oybirliğiyle karar verildi.