Danıştay Dördüncü Daire

Vergi veya ceza ihbarnamesinin tebliğinden başlayan dava açma süresi içinde vergi halası bulunduğu iddiasıyla Vergi Dairesi Müdürlüğüne yapılan başvuru, dava açma süresini durdurur. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 2686 sayılı Kanunu'un 23. maddesiyle değişmeden önceki 123. maddesinde, itiraz süresi içinde düzeltme isteminde bulunanların, bu isteklerinin reddolunması halinde düzeltme talebinin, itiraz yerine geçmesi kabul edilmiş, 124. maddesinde de itiraz süresi geçtikten sonra düzeltme isteyenlerin, isteklerinin reddi üzerine şikayet yoluyla Maliye Bakanlığına başvurabilecekleri öngörülmüşken; 2576 sayılı Yasa ile Vergi Mahkemelerinin göreve başladıkları tarihten sonra görevleri sona eren itiraz Komisyonları ile Temyiz Komisyonunda uygulanacak yargılama usullerine ilişkin kurallar yerine aynı tarih itibariyle 2577 sayılı idarî Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanması söz konusu olduğundan değiştirilmesi gerekmiştir. Bu amaçla yasa yapıcı, 2686 sayılı Kanunun, Vergi Mahkemelerinin göreve başladığı tarihte yürürlüğe girmesini öngördüğü 23. maddesiyle, itiraz süresi içinde düzeltme yoluna başvurulmasını düzenleyen Vergi Usul Kanunu'nun 123. maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarım madde metninden çıkarmış ve hem aynı maddeyi hem de 124. maddeyi yeniden düzenlemiştir. 2577 sayılı idarî Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesinin ilk fıkrasında, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idarî işlemin kaldırılması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa aynı makamdan idarî dava açma süresi içinde istenebileceği, bu müracaatın, işlemeye başlamış olan idarî dava açma süresini durduracağı kabul edilmiştir. Maddenin dördüncü fıkrasında, bu kuralın vergi uyuşmazlıklarında uygulanmasının, vergi hatalarının düzeltilmesi istemleri ile ilgili olarak uygulanabileceği; ayrıca belirtilmiştir. Bu düzenlemeler, Vergi Usul Kanunu'nun 123. maddesinin 2686 sayılı Yasa ile değişmeden önceki metninde yer alan dördüncü ve beşinci fıkraların, aynı maddede muhafaza edilmesine gerek kalmadığım göstermektedir. Vergi Usul Kanunu'nun 20. maddesinde vergi (aminin idarî işlem olduğu ifade edildiğinden; bu işlemin yükümlülere duyurulmasına yarayan ihbarnamelerin tebliği üzerine doğrudan doğruya Vergi Mahkemelerine dava açılabileceği gibi istendiğinde yükümlüler tarafından vergi hatalarının düzeltmesi dileğiyle işlemi yapan Vergi Dairesi Müdürlüğüne de başvurulabilecektir. Bu başvuru, dava açma süresi içinde yapılmışsa, işlemeye başlayan dava açma süresini durduracaktır. Vergi hatalarının genel olarak, vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar nedeniyle haksız yere fazla veya eksik vergi alınması veya istenmesi olduğu Vergi Usul Kanunu'nun 116. maddesinde belirtilmiş ve izleyen maddelerde hesap hatalarıyla vergilendirme hataları tanımlanmaya çalışılmışsa da vergilendirme işleminde yükümlüye göre, yapıldığı varsayılan bu tür bir hatanın varlığı ancak, Vergi Dairesi Müdürlüğü veya açılan dava üzerine mahkemelerde saptanabileceğinden, Vergi Mahkemesinde dava açma süresi içinde hata yapıldığı inancıyla idareye başvuran yükümlülerin, isteklerinin reddedilmiş sayılması halinde açacakları davalarda: vergilendirme işleminin incelenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, mahkemelerce, idareye dava açma süresi içinde yapılan müracaatın konusunun vergilendirme halası oluşturup, oluşturmadığı araştırılamayacağı gibi 2577 sayılı Yasanın 11. maddesiyle bu tür başvuruların dava açma süresini durduracağı kesin olarak öngörüldüğünden, başvurunun konusunun sürenin durmasını etkilemesi de söz konusu değildir. Yarı payda maliki bulunduğu ve 1.3.1978 tarihinde sattığı taşınmazın, yılbaşından satış gününe değin kiraya verilmediğim ileri sürerek, 1978 yılının ilk iki ayında elde ettiği gayrimenkul sermaye iradım beyan etmediği neden gösterilerek adına uygulanan tarhiyata ait ihbarnamelerin tebliği üzerine Vergi Dairesi Müdürlüğüne dava açma süresi içinde hatanın düzeltilmesi istemiyle başvuran yükümlünün bu müracaatı dava açma süresini 2577 sayılı Yasanın 71. maddesinin ilk fıkrası uyarınca durdurmuştur. Vergi Dairesi Müdürlüğünün isteminin reddine ilişkin yazısının tebiği tarihinden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eden dava açma süresinin, 16.2.1984 gününde sona erdiği, davanın ise bir gün sonra açıldığı ara kararı uyarınca gönderilen ihbarname tebliğ alındısının incelenmesinden anlaşılmıştır. Düzeltme istemine ilişkin dilekçenin verildiği tarihe kadar işleyen sürenin, düzeltme isteğinin reddine ilişkin yazının tebliğinden itibaren geçen süreye eklenmesi 2577 sayılı Yasanın 11. maddesinin üçüncü fıkrası hükmü gereği olduğundan, idarenin istemin reddine ilişkin yarısından itibaren 30 gün içinde açılan davanın süresinde olduğu yolundaki kararın kabulüne olanak yoktur. Bu nedenle, temyiz isteminin reddine, oyçokluğuyla karar verildi.