|
|
Dairesi
Meslek ve sanat öğrenmek üzere çırak istihdamı, vergiye tabi ücret ödemesi yapıldığına kanıt teşkil etmeyeceğinden tarhiyat için yeterli sayılamayacaktır.
|
|
|
Karar No
1985/490
|
|
|
Esas No
1984/952
|
|
|
Karar Tarihi
20-02-1985
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Meslek ve sanat öğrenmek üzere çırak istihdamı, vergiye tabi ücret ödemesi yapıldığına kanıt teşkil etmeyeceğinden tarhiyat için yeterli sayılamayacaktır. Dava konusu uyuşmazlığın, Çalışma Bakanlığı Müfettişliğince mükellef işyerinde iş güvenliği v.s. yönünden yapılan inceleme neticesinde düzenlenen 23.5.1980 günlü ve 403540 sayılı rapor esas alınarak gelir muhtasar vergisi yönünden vergi kontrol memurunca düzenlenen 30.9.1981 gün ve 1981/84 sayılı rapor gereğince salınan kaçakçılık cezalı gelir muhtasar vergisi ile buna bağlı malî denge vergisi ve cezalı damga vergisinden oluştuğu dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır. Vergi inceleme raporunda ayakkabı imalat işi ile uğraş gösteren mükellef işyerinde çalıştırdığı işçilerden bir kısmım ücret bordrolarında göstermediği ve ödeme yaptığı ücret dolayısıyla vergi tevkif etmediği, vergi dairesine yatırmadığı ayrıca parça basma ücret ödediği işçiler için de aynı şekilde hareket ettiği tesbit edilmiştir. . Tarhiyatta mesnet alınan vergi inceleme raporunda sözü edilen Çalışma Bakanlığı Müfettişliğince, düzenlenmiş 23.5.1980 gün ve 403540 sayılı raporun gönderilmesini içeren 21.6.1983 tarihli ara kararımız davalı idareye tebliğ edilmesine rağmen istek yerine getirilmediği gibi bir cevap da verilmemiştir. Aynı amaçlı ara kararımıza S.S.K. Bölge Müdürlüğünden alınan ve mahkememizin 1982/99 esas sayılı dosyasında mevcut 10.11.1983 gün ve 112308 sayılı cevabî yazıda sözkonusu işyerinde belirtilen raporun mevcut olmadığı buna karşın diğer yıllar ile ilgili ve olayda ilgisi olmayan rapor ve tutanaklar gönderilmiştir. Bir ayakkabı ustasının bir günde kaç ayakkabı imal edebileceği hususu ayrıca Ankara Ticaret Odasından sorulmuş ve oda tarafından verilen bilgiyi içeren yazı dosyasına konulmuştur. Tarhiyatın dayanağı olan inceleme raporunun düzenlenmesine esas alınan iş müfettişliğince hazırlanmış rapor davalı idarece ibraz edilmemiş diğer taraftan S.S.K. Bölge Müdürlüğü yazılanndan da böyle bir raporun mevcut olmadığı bildirilmekte tesbit edilen hususlar mesnetsiz kalmaktadır. Buna rağmen mahkememiz yine de teshiller doğrultusunda inceleme ve iddiaları değerlendirme yolunu seçmiştir. Öncelikle, vergi incelemelerinden maksatın ve bu incelemenin nasıl ve hangi usule uyulacağı ve hangi belgeler, harici araştırmaların esas alınacağı hususunun açıklanmasında yarar görülmüştür. 213 sayılı V.U.K.’nün vergi incelemeleri başlığım taşıyan 134 ve müteakip maddeleri hükmünün birlikte incelenmesinden az cümle, ödemesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tesbit etmek ve sağlamak prensibi esas olmak üzere, incelemenin yasal defter ve belgeler üzerinde yapılacağı ve inceleme sırasında, hangi belge ve karinelerden faydalanılacağının kanunla getirilmiş hükümlerdir. Olayda belirtilen yolun seçilmediği ve tamamen Sosyal Sigortalar mevzuatı yönünden yapıldığı kabul edilen ve dosyaya ibraz edilemiyen raporun esas alınması suretiyle tamamen şahsî görüş ve fikir mahsulü neticesinde rapor tanzim edilmiştir. Duruşma sırasında ibraz edilen 9.3.1982 tarihli tutanak ise vergi inceleme raporundaki tesbitlerin doğruluğunu göstermemektedir. Davacı işyerinde çalıştığı iddia olunan isimleri raporda belirtilen kişilerin işyerinde çalıştıkları dava dilekçesinde kabul edilmiş ancak, bu işçilerin istihdam edilme amacının ayakkabı imali için değil tamemen sanat öğrenme amacına yönelik ve çıraklık mukavelesine dayalı olduğu dosyada mevcut adı geçenlerin velileri ile işveren arasında yapılan çıraklık mukavelesi fotokopileri ile kanıtlanmıştır. Ankara Ticaret Odasından alınan ve dosyada mevcut yazı içeriğinden bir işçinin günde on adet ayakkabı imal edemiyeceği anlaşılmakla bu yöndeki tesbitte gerçeğe uygun görülmemiştir. Diğer taraftan açıklanan nedenle istihdam edilen kişilere asgari ücret veya daha üstünde bir ücret ödendiğine ilişkin kesin bir tesbit mevcut olmayıp tamamen varsayıma dayalıdır. Bu itibarla yorum ve düşünceye göre vergi istenmesi yerine gelir muhtasar vergisinin özelliği itibariyle, işçi çalıştırılmasının, ücret miktar ve ödemenin kesin bir şekilde beyan veya belgeye dayalı tesbiti gerekir. Olayda belirtilen şekilde kanunen geçerli belge esas alınmaksızın varsayımla rapor düzenlenmiş ve bu rapora istinaden cezalı tarhiyat yapılmış olduğundan isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davanın kabulüne dava konusu cezalı tarhiyatın terkinine ilişkin bulunan Vergi Mahkemesi kararının onanmasına oybirliğiyle karar verildi.
|
|