Danıştay Üçüncü Daire 

Arka arkaya iki döneme ait alışları ve satışları tutarı 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 180. maddesinde belirtilen hadleri aşmadığı anlaşılan mükellefin, birinci sınıf tüccar sayılarak bilanço esasına göre defter tutması gerekirken, işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu gerekçesiyle adına re’sen tarhiyat yapılmasında isabet yoktur.

213 sayılı VUK’nun 176. maddesi, defter tutma bakımından tüccarları iki sınıfa ayırarak 1. sınıf tüccarların bilanço esasına göre, 2. sınıf tüccarların işletme hesabı esasına göre defter tutacaklarım, 177. maddenin birinci bendi de, satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 400.000 lirayı veya satışlarının tutarı 440.000 lirayı aşanların birinci sınıf tüccar sayılacaklarım hükme bağlamıştır.

Diğer taraftan, anılan yasanın 180. maddesinde, bir hesap dönemindeki iş hacimleri 177. maddede yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nisbette fazla olan veya arka arkaya iki donemdeki iş hacminin 177. maddede yazılı hadleri nazaran % 20’ye kadar bir fazlalık gösteren ikinci sınıfa dahil tüccarların, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak birinci sınıfa geçecekleri hükmü getirilmiş bulunmaktadır.

Dosyanın incelenmesinden, ortağı ile birlikte mobilyacılık yapan mükellefin 1977 takvim yılı alışlarım 304.277,14 satışlarının 350.500 TL’sı, 1978 yılı alışlarının 137.363,28, satışlarının ise 466.350 TL’sı tutarında olduğu anlaşılmakta olup, bu haliyle alışları vs satışları tutarının yukarıda sözü edilen 180. maddede belirtilen hadleri aşmadığı açık bulunan yükümlünün birinci sınıf tüccar sayılarak 1979 takvim yılında bilanço esasına göre defter tutması gerekirken işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu gerekçesiyle adına re’sen tarhiyat yapılmasında isabet yoktur.

Açıklanan nedenlerle mükellef davasının kabulü ile .......... Vergiler Muvazzaf itiraz Komisyonu karannın bozulmasına, tarhiyatın terkinine, vergi dairesi müdürlüğü davasın reddine oybirliğiyle karar verildi.