Danıştay Dördüncü Daire

Kıymet takdir komisyonlarının başkan ve üyelerine ödenen ücret bilirkişi ücreti niteliğindedir. 6830 sayılı İstimlak Kanunu'nun 122 sayılı Yasayla değiştirilen 10. maddesinde, kıymet Takdir Komisyonlarının kuruluş biçimi belirtilmiş, 29. maddesinde ise, komisyon başkan ve üyelerinin kıymeti takdir edilen her gayrimenkul basma kamulaştırmayı yapan idarece takdir edilecek ücretlerinin idarece ödeneceği hükme bağlanmıştır. 2361, 2454, 2574 sayılı yasalarla yapılan değişikliklerden önce, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinin 3 numaralı bendinde, yargısal ya da idari kararlara dayanarak tanıklara ve bilirkişilere verilen ücretler, 5 numaralı bendinde ise, özel kanunlarla kurulan komisyonların memur olmayan üyelerine bu görevleri nedeniyle yapılan ödemeler, gider karşılığı kabul edilerek gelir vergisinden istisna edilmişken 2361 sayılı Yasayla yapılan değişiklikle, 5 numaralı bentte yer alan istisna hükmü kaldırılmış ve bu hükmün yerine, sayım işleriyle seçim işlerinde çalıştırılanlara özel kanunlarına göre verilen 'zaruri gider karşılıkları' istisna kapsamına alınmıştır. Bunun yanında, anılan 3 numaralı bentte 2454 sayılı Yasayla kaldırılmış daha sonra 2574 sayılı Kanunla bilirkişilere ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmek suretiyle hüküm tekrar eski haline getirilmiştir. Gelir Vergisi Kanunu'nun değişik 61. maddesinde ücretin genel olarak tanımı yapıldıktan sonra, ödenek, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı ya da başka adlar altında ödenmiş olmasının niteliğin! değiştirmeyeceği, özel kanunlarına veya idari kararlara göre kurulun daimi veya geçici bütçe komisyonlarının özel üyelerine bu sıfatlar dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin ücret sayılacağı belirtilmiştir. 193 sayılı Yasada bazı gelir unsurları konulan açık istisna hükümleriyle gelir vergisi kapsamı dışında tutulmuş, bu uygulamadan hareketle ücretin genel olarak tanımlandıktan sonra, sosyal ve ekonomik düşüncelerle vergi dışı bırakılmak istendiğinde yasayla açık istisna hükmü getirilmiştir. Bu durumda, Kıymet Takdir Komisyonları'nın üyelerine ödenen ücretlerin vergi dışı bırakılabilmesi, bu konuda açık istisna hükmü bulunmasına bağlı olup, Gelir Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinin 5 numaralı bendinde yeralan hükmünün 2361 sayılı yasayla kaldırılmış bulunması karşısında, sözkonusu ücretlerin gelir vergisine tabi olmasında yasal isabet bulunmaktadır. Yükümlünün, yaptığı işin bilirkişilik sayılması gerektiği yolundaki iddiasının ise, bilirkişi mevcut bir anlaşmazlığın çözümlenmesi yönünden, bilgi ve uzmanlığı gerektiren hususların saptanmasında karar yetkisini haiz yargısal veya idari organlara yardımcı olan uzman kişiler olup, oy ve görüşleri yargıyı yada idare organlarım bağlamadığı halde, Kıymet Takdir Komisyonlarının saptadığı kamulaştırma değerinin, tarafları bağlaması, öte yandan, Kıymet Takdir Komisyonlarının kamulaştırma bedelim takdir ederken, 6830 sayılı yasanın 10. maddesinin beşinci fıkrası hükmüne göre zorunlu hailede uzmanlıkları dışında uzman kişilerin görüşlerine başvurabilmeleri, aynı Yasanın 15. maddesinde bu komisyonlar dışında bilirkişilerin olmadığım gösterdiği gibi, Gelir Vergisi Kanunu'nun değiştirilmeden önceki 24. maddesinin 3 numaralı bendinde, yargısal yada idari kararlara dayanarak tanıklara ve bilirkişilere verilen ücretler gelir vergisinden istisna edilmişken, 5 numaralı bendinde, genel kanunlarla kurulan komisyonların memur olmayan üyelerine bu görevleri dolayısıyla yapılan ödemeler istisna kapsamına alınarak, komisyon üyelerinin yaptıkları işin, vergilendirme açısından bilirkişilik olarak kabul edilmediğin! gösterdiği cihetle kabul edilmesine imkan bulunmaktadır. Açıklanan nedenlerle kararın bozulmasına, tarhiyatın onarılmasına oyçokluğuyla karar verildi.