Danıştay Yedinci Daire

Banka tarafından bir şirkete açılan akreditif kredisi dolayısıyla alınan komisyon nedeniyle mükerrer ödenen Gider Vergisinin, düzeltme yoluyla red ve iadesi gerekir. Uyuşmazlığın çözümü, davacı bakanlığın Yeni cami şubesinin bir şirkete açtığı akreditif kredisi nedeniyle aldığı komisyon üzerinden yanlışlıkla iki kez ödediğini öne sürdüğü verginin, 213 sayılı kanunun 117. maddesi uyarınca düzeltme hükümlerine göre geri verilip verilmeyeceğinin saptanmasına bağlı bulunmaktadır. Dava dilekçesinde, açılan akreditif kredisi dolayısıyla bir müşteriden .......... lira komisyon ve bunun % 15'i olan ..... lira gider vergisi olmak üzere 23.9.1981 tarihinde vergi dairesine yatırıldığı, sonradan aynı işlem nedeniyle aynı müşteri hesabına aynı miktar komisyon ve verginin tekrar işlenerek ......... lira verginin 15.12.1981 günü ikinci kez ödendiği öne sürülmüş ve bu iddia ........'.. gün ve ...... sayılı vergi inceleme raporu ile de doğrulanmıştır. 213 sayılı VUK'nun 'Hesap hataları' başlıklı 117. maddesinin 3. bendinde verginin mükerrer olması, aynı vergi Kanunu'nun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla veri istenmesi veya alınması olarak tanımlanmış, 120. maddesinde ise, vergilendirme hatasının mükellef aleyhine yapılmış olması halinde fazla verginin terkin edileceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. 6802 sayılı GVK'nun 28. maddesinde ise, banka ve sigorta şirketlerinin yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine, her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paraların banka ve sigorta muamele vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Madde hükmüne göre banka ve sigorta muamele vergisin! doğuran olay yükümlünün yaptığı 'muamele' dolayısıyla nakden veya hesaben 'lehine' para almış olmasıdır. Davalı Bakanlık savunmasında verginin, mükerrer olarak ödediğinden söz edilebilmesi için 117. maddede öngörülen koşullardan ikisinin yani 'aynı matrah' üzerinden ve 'bir vergilendirme dönemi' için bir defadan fazla vergi ödenmesi koşulunun olayda gerçekleşmediğini öne sürmektedir. Oysa, bankanın ikinci kez ödediği verginin; bir şirkete aynı hesap numarası ile açılan aynı kredi üzerinden alınan aynı miktardaki komisyon üzerinden hesap edilerek ödendiği inceleme raporu ile de kabul edilmiştir. Bu durumda vergiyi doğuran olay 'kredi alma işleminin' yapılması ve bu işlem nedeniyle 'banka lehine' bir para alınmasıdır. Banka tarafından ikinci kez ödenen verginin, yeni bir muameleden dolayı değil, kredinin açılması sırasında alınan ve vergisi de ödenen komisyon ücretinin banka lehine yanlışlıkla ikinci kez hesaben alınması üzerine ortaya çıktığı ve bankanın, ikinci kez tahakkuk ettirdiği komisyon ücretini, hesapları üzerinde düzeltme yapmak suretiyle müşteriye iade ettiği tartışmasızdır, ilk vergi 23.9.1981 tarihinde yapılan kredi açma muamelesi üzerinden 15.10.1981 tarihinde, ikinci vergi ise 16.11.1981 tarihinde yanlışlıkla yeniden hesap edilen aynı miktardaki komisyon ücreti üzerinden ve 15.12.1981 tarihinde ödendiğine göre vergiyi doğuran, aynı olay nedeniyle ve aynı vergilendirme dönemi için iki kez vergi ödenmiş olmaktadır, ikinci verginin, ikinci kez hesabedilen komisyon üzerinden ödenmiş olması ve vergiyi doğuran olayın yani banka lehine nakden veya hesaben para almaşım sağlayan muamelenin farklı olduğu anlamına gelmeyeceği açıktır. Açıklanan nedenlerle, yükümlünün mükerrer ödediği ............. liranın geri verilmesine ilişkin başvurusunun davalı bakanlık tarafından cevap verilmemek suretiyle reddi yoluna tesis edilen işlemin iptaline oybirliğiyle karar verildi.