Danıştay Dördüncü Daire

Kazancın Türkiye'de elde edilmemesi, navlun hasılatının Türkiye'de hiç bir kurum ve kuruluşa intikal ettirilmeyip, karından da ayrılmamış olması halinde, kazanç Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine göre vergilendirilemez. Uyuşmazlık Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanan 27.8.1973 tarihli 'TürkiyeIrak Ham Petrol Boru Hattı Anlaşmasının' uygun bulunduğuna ve onayına ilişkin 1833 sayılı Kanun hükümlerine göre Irak'ın ihraç ettiği ham petrolün, Yumurtalık'taki pompalama istasyonundan FOB taşıma esasına göre yükleyerek, Tirence limanına taşıyan yabancı kurumun, bu taşıma uğraşısından sağladığı navlun hasılatının dar mükellefiyet ilkesi uyarınca kurumlar vergisine tabi olup olmadığının. İstanbul Deniz Nakliyat Acentalığı Limited şirketi'nin, Türk Ticaret Kanunu'nun 117/3. maddesi uyarınca yabancı kurumun acentası olduğunda ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 8. maddesinin 3. fıkrası uyarınca da daimi temsilcisi sayılmayacağında kuşku bulunmamaktadır. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 'Dar Mükellefiyet' başlığım taşımayan 11. maddesinde, aynı Kanun'un 1. maddesinde yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların yalnız Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmıştır. Olayda, petrol boru hattıyla Irak'tan Türkiye'ye gelen hampetrol, 1835 sayılı Kanundaki esaslara göre FOB taşımacılık suretiyle, yabancı kurumun tankerlerine yüklenmekte ve Yunanistan'a nakledilmektedir. Taşıyan ve taşıtanın yabancı olması, navlun sözleşmesinin Türkiye dışında bağıtlanmış olması ve hampetrolün 1835 sayılı yasa ile verilen izin uyarınca ne Türk kurum ve kuruluşlarının ve ne de daimi ter silcisi şirketin herhangi bir girişim ve katkısı olmaksızın yüklenmesi ve yüklenen petrolün gerçekte Irak'tan ihraç edilmekte bulunması karşısında yukarıda sözü edilen 5422 sayılı Yasanın 11. maddesiyle değinilen 'kazancın Türkiye'de elde edilmesi' koşulu gerçekleşmediği gibi navlun hasılatı Türkiye'de hiçbir kurum ve kişinin hesabına intikal ettirilmeyip, karından da ayrılmamış olduğundan, Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine göre vergilendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüyle, temyiz konuşu itiraz komisyonu kararının bozulması tarhiyatın re'sen ve nihai olarak kaldırılmasına oybirliği, gerekçede oyçokluğuyla karar verildi.