Danıştay Dokuzuncu Daire

Kamulaştırma işlemlerinde, vergi alacağı işlemin tebliğ edildiği tarih itibariyle doğar ve beş yıllık zamanaşımı süresi de tebligatın yapıldığı tarihi izleyen yılın basından itibaren başlar. Dava, 1970 yılında kamulaştırılan taşınmaz nedeniyle yükümlüler adına 1977 yılı esas alınarak tarh ve tahakkuk ettirilen gayrimenkul kıymet artış vergisini tadilen onayan itiraz komisyonu kararın bozulması istemiyle açılmıştır. 213 sayılı VUK'nun 114. maddesi, vergi alacağının doğduğu takvim yılım takip eden yılın basından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeden vergilerin zamanaşımına uğrayacağım hükme bağlamıştır. Dava dosyasının incelenmesinden, 1970 yılında kamulaştırılan taşınmazla ilgili kamulaştırma karannın yükümlülere 15.9.1970 tarihinde tebliğ edildiği ve daha sonra 1977 yılında verilen gayrimenkul kıymet artış vergisi beyannamesine istinaden ve aynı yılı esas alarak yükümlüler adına gayrimenkul kıymet artış vergisi salındığı anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 633. maddesi, kamulaştırma suretiyle bir taşınmazı iktisap eden kimsenin tescilden evvel dahi taşınmaza malik olacağım hükme bağladığına göre, 6830 sayılı istimlak Kanunu'nun 13. maddesi hükmü uyarınca, olayımızda 15.9.1970 tarihinde yükümlülere tebliğ edilen kamulaştırma kararıyla ivazlı devrin meydana geldiğin! kabul etmek gerekmektedir. Bu durumda ivazlı devrin vuku bulduğu, diğer bir anlatımla, vergi alacağının doğduğu 1970 yılım takip eden yılın basından başlayarak beş yıllık genel zamanaşımı süresi içinde verginin tarh ve mükellefe tebliğ edilmediği halede vergi alacağının zamanaşımına uğrayacağı açıktır. Her ne kadar vergi dairesince tahakkuk 1977 yılı vergisi olarak yapılmış ise de ortada hukuken geçerli ve 1970 yılma ilişkin kamulaştırma kararı ve tebligatı olduğu sürece vergi alacağının doğduğu yılı 1970 yılından ileri bir tarihe götürme olanağı bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, yükümlü davasının kabulüne, 15.2.1982 günlü itiraz komisyonu karannın bozulmasına tarhiyatın zamanaşımı nedeniyle re'sen terkinine, aynı kararın vergi dairesince vergi dilimlerine uygulanacak nisbetlere ilişkin kısminin bozulması istemiyle açılan davanın, tarhiyat terkin edildiğinden incelenmeksizin reddine, oybirliğiyle karar verildi.