Danıştay Dördüncü Daire
inceleme elemanları tarafından istenen defter ve belgelerin, yangında yanması sözkonusu olsa dahi, incelemeye sunulmaması nedeniyle dönem kazancı re'sen takdir olunur. Uyuşmazlık, murislerinin 18.6.1972 gününde ölümü üzerine verilen 1.1.1972 18.6.1972 dönemine ilişkin beyannamelerindeki beyanın doğruluğunun araştırılması amacıyla bu dönemle ilgili defter ve belgeleri istenen ancak, defterlerin 15.12.1972 gününde çıkan İstanbul Defterdarlığı yangınında yandığı bildirilerek ibraz edilmemesi üzerine davalılar adına re'sen takdir yoluyla salınan gelir vergisi ve mali denge vergisiyle kesilen kaçakçılık cezasını kaldıran Temyiz Komisyonu kararından doğmuştur. İnceleme elemanları tarafından istenen defter ve belgelerin yangında yanması sözkonusu olsa dahi, incelemeye sunulmaması halinde, yükümlülerin dönem kazançlarının re'sen takdir yoluyla saptanabileceği Dairemizin süregelen içtihatlarıyla kabul edilmiştir. Olayda davalıların murislerinin ölümünden sonra bir ihbar üzerine incelenmesine lüzum görülen defterlerin yandığı, Ticaret Mahkemesi kararı dayanak yapılarak ilen sürülmüşse de, tarh dosyasının incelenmesinden istanbul Defterdarlığına yangın gününden bir önceki gün ibraz edilen defterlerin, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971 ve 1972 takvim yıllarına ilişkin yevmiye defteri, deften kebir ve ücret ödeme bordrolarından ibaret olduğu anlaşılmaktadır. Aynı tarihte inceleme elemanına işletmeye ait envanter defteri ve gelirgider belgeleri ibraz edilmemiş olduğuna göre bu defter ve belgelerin yangında yanmış olması da söz konusu değildir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30/3. maddesinde aynı Kanuna göre tutulması mecburi defterlerin hepsi veya bir kısminin vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi, re'sen takdir sebebi sayıldığından ve envanter defteri ile gelirgider belgeleri inceleme elemanınca istenmesine karşın ibraz edilmediğinden olayın re'sen takdire intikal ettirilmesinde isabetsizlik görülmemiştir. inceleme elemanı tarafından 1.1.1972 ve 18.6.1972 dönemi için düzenlenen raporda, rapora ekli ve asılları tarh dosyasında bulunan ve mirasçılar tarafından sonradan düzenlenerek Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne verilen işletmeye ait bilanço ve kar zarar cetveli ile ilgili dönem muhasebecisinin düzenlediği ancak vergi dairesi müdürlüğüne verilmediği saptanan, bilanço ve karzarar cetvelindeki verilere göre dönem kazancının 1.000.000 lira takdirinin önerilmesi ve sözü edilen belgeler ve eklerine göre takdir komisyonunca önerinin aynen kabulü suretiyle uygulanan tarhiyatta yasaya aykırılık görülmemekle birlikte olayın gelişimi ve dosyadaki belgelere göre vergi kaybına yol açılmasında kasıtlı davranılmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenlerle, davanın kabulü ile dava konusu kararın bozulmasına, vergi aslının re'sen onanmasına, kesilen kaçakçılık cezasının kusura çevrilmesine ve ceza tebliğ tarihine göre zamanaşımına uğradığından re'sen terkinine, tarh dosyasının geri gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi.