Danıştay Onüçüncü Daire

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işinde, işveren kuruluşla müteahhit arasında yapılan sözleşmede, belirlenen tomruk birim fiyatından daha düşük bedelle tomruk sağlandığı takdirde, birim fiyatı ile tahsis fiyatı arasındaki farkın ödenecek istihkaklardan düşeceğinin öngörülmesi halinde; inceleme elemanınca, alınan istihkaklardan, tomruk birim fiyatı île tahsis fiyatı ve aynı nitelikte olan ihsarat bedeli düşülerek hesaplama yapılması gerekir. Yıllara yaygın inşaat taahhüt işinden aldığı istihkakları kayıtlara geçirmediğinin anlaşılması üzerine 1958 yılı için ikmalen salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasını değişiklikle onayan Temyiz Komisyonu kararının Danıştay Dördüncü Dairesinin bozma kararı uyarınca; uyuşmazlığın imar ve iskan Bakanlığı'nca ödenen ve istihkaktan tomruk birim fiyatı ile tahsis fiyatı farkı olan 604.270 liranın düşülüp düşülmeyeceği hususuna ilişkin olduğu, Bakanlık ile müteahhit arasındaki sözleşmede tomruk birim fiyatı 190 lira olarak kararlaştırıldığı, uygulamada bu fiyattan daha düşük bedelle tomruk sağlandığı takdirde birim fiyatı ile tahsis fiyatı arasındaki farkın ödenecek ittihkaklardan düşüldüğü, nitekim 1 numaralı istihkakın 3 sahifesinde bu istihkaklardan kesilecek tomruk bedeli 604.270 lira ve aynı mahiyette olan 849.730 liralık ihsarat bedelinin de 1. istihkak olan 2.141.170 liradan tomruk birim fiyatı ile tahsis fiyatı farkı ve ihsarat bedeli düşülmeksizin hesaplama yapıldığı, inceleme raporuna ekli 3 numaralı sabitede 687.169 lira istihkakın yükümlünün defter kayıtlarında yer aldığı, bu soncun sözkonusu fiyat farkı ile ihsarat bedeli toplanarak istihkak toplamından çıkarılması halinde de görüldüğü, inceleme raporuna ekli tutanağın 21. maddesinde görülen 2.120.980 liranın evvelce yapılan hesap hatalarının düzeltilmesi amacıyla ortaklığın Bakanlığa ödediği miktarlardan oluştuğunun Bakanlık yazılarıyla sabit olduğu, inceleme ve bilirkişi raporları ile diğer belgelerin itiraz Komisyonunca incelenmesi sonucu tomruk tahsis fiyat farkından doğan ve yükümlüye ödenen istihkaktan Bakanlıkça düşülmüş bulunan 604.270 liranın matraha alınmasının yerinde olmadığı gerekçeleriyle kaldıran Temyiz Komisyonu kararının Danıştay bozma kararı uyarınca gerekli bilirkişi incelemiş yaptırılmadığı inceleme raporunda saptanan diğer iki matrah kalemi üzerinde komisyonlarca durulmadığı iddialarıyla bozulması isteminin reddine, oybirliğiyle karar verildi.