Danıştay Dördüncü Daire

Yangın nedeniyle olsa dahi, defter ve belgelerin ibraz edilmemesi re'sen takdiri gerektirir. Yükümlünün ortağı bulunduğu kollektif şirketin 1970 takvim yılı defter ve belgelerinin incelemeye ibraz edilmediği nedeniyle ve re'sen takdir yoluyla bulunan matrah farkından hissesine isabet eden miktar üzerinden salınan gelir vergisini, yangın sebebiyle defter ve vesikaların ibraz edilmesinin re'sen takdir sebebi olamayacağı gerekçesiyle terkin eden temyiz komisyonu kararı, vergi dairesi müdürlüğü tarafından dava konusu edilmiş bulunmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin 3. bendinde "Bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tastik ettirilmemiş olursa veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmezse" re'sen vergi tarh edileceği hükme bağlanmıştır. Olayda, yanmış olması nedeniyle defter ve belgelerin ibraz edilmemesi hali mücbir sebep olarak sayılmaktadır. Ancak yukarıda anılan yasada defter ve belgelerin herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi hali re'sen takdir sebebi olarak sayıldığından, incelemenin defter ve belgeler dışındaki unsurlar esas alınarak yapılmasında yasalara aykırılık görülmemiştir. Vergi nicelemesinden maksat ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak ve tespit etmektir. Defter ve belgeleri yanan yükümlülerin mücbir sebep nedeniyle vergi incelemesinin dışında tutulması halinde, beyanın gerçeklere uygun olup olmadığı saptanamamış olmaktadır ki, böyle bir durumun da yasa koyucu tarafından öngörüldüğünü düşünmeye olanak bulunmamaktadır. Defter ve. belgeleri yanan yükümlüler hakkında vergi incelemesi yapılması iyi niyetli yükümlüler bakımından herhangi bir yakınmaya neden olmayacağı gibi bir noktada da aklanmaları sağlanmış olacaktır. Aksi halde vergi kaçırma kastı ile hareket edebilecek yükümlüler için elverişli bir ortamın sağlanması sonucu doğacaktır ki, bu durumda da vergi adaleti büyük ölçüde zedelenecektir. Vergi hukukunun en büyük amaçlarından biri de, iyi niyetli yükümlüleri, kötü niyetli yükümlülere karşı korumak ve bunun önlemlerini almaktır. Bu bakımdan defter ve belgelerin herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi halinin yasa koyucu tarafından takdir sebebi sayılmasının nedeni de iyi niyetli yükümlüleri korumaktır. Bu nedenlerle, davanın kabulüyle dava konusu temyiz komisyonu karannın uyuşmazlığın esasına ilişkin bir kararverilmek üzere bozulmasına, oybirliğiyle karar verildi.