Danıştay Onüçüncü Daire

1 İnşaata ait polenin arsa sahibi adına onanmış veya sigorta primlerinin arsa sahibi tarafından yatırılmış olması, vekaletnamede müteahhidin yüklendiği koşullar karşısında, inşaatı yapanın arsa sahibi olduğunu göstermez. 2 İnşaat işinde vergiyi doğuran olay binanın teslim tarihi olup, daha önceki ödemeler avans niteliğindedir. 3 Takdir Komisyonu kararı ile birlikte inceleme raporunun tebliğ edilmemiş olması, tebligatı geçersiz kılmaz. Her ne kadar takdir komisyonu kararı ile birlikte inceleme raporunun da tebliğ edilmediği ileri sürülmüşse de, inceleme raporunun ihbarnameye eklenmemiş olması, 213 sayılı Vergi Usul Yasası'nın 18. maddesinin, tebliğ olunan belgelerin esasa ilişkin olmayan biçim hatalarından dolayı hukuki değerlerini yitirmeyeceklerine ilişkin hükmü karşısında, ihbarnameyi hükümsüz kılmayacağı gibi, yükümlü istediği anda inceleme raporuna vergi dairesinden sağlayabileceği halde bu yola başvurmadığından ve raporun ekini ve dayanağım oluşturan ve kendi elinde de bulunan tutanaklara dayanarak savunma hakkını kullanabileceğinden, bu iddiada yerindelik görülmemiştir. Öte yandan, dosyada bulunan tüm belgelerin ve bu arada, arsa sahibi ile yükümlü arasında aktedilmiş bulunan vekaletamenin incelenmesinden, yükümlünün işçilik ve malzeme bedelleri kendisine ait olmak üzere 20 daireli bir apartman inşa etmeyi taahhüt ettiği, inşaatın 1972 yılında başlayıp 1974 yılında bittiği anlaşılmakta olup, inşaata ait projenin arsa sahibi adına onanmış bulunması veya sigorta primleri ve (stopaj) gelir vergilerinin arsa sahibince yatırılmış olması, davacının inşaat taahhütü işini yaptığı hususunun aksini ispat etmeye yeterli görülmediğinden, arsa sahibinin değil, davacının asıl yükümlü olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumda, davada çözümlenmesi gereken husus, 1972 yılında başlanıp 1974 yılında daire alıcılarına teslim edilen apartmandan sağlanan gelirin hangi yılda beyan edileceğine ilişkin bulunmaktadır. Türk Medeni Yasası'nın hükümleri gereğince, taşınmaz mülkiyetinin nakli, tapuya tescil ile tamamlanmakta ise de, taşınmaz satişlarında vergiyi doğuran olay, satış bedelinin tamamının satıcı lehine tahakkuk etmesi ile oluşmaktadır. Satıcı, satış bedelini, o taşınmazın iktisaden tasarruf etme hakkını alıcıya bıraktığı anda kazanacağından satıcının bu işlemden sağladığı gelir de, taşınmazın alıcıya teslimi anında sağlanmış sayılır. Çünkü gelir vergisi, yasaların vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğmakla beraber ticari kazançlarda gelirin nakden veya hesaben elde edilmiş olması gerekir. Taşınmaz satışlarında ise elde etmek, ancak satışı yapılan daire veya binanın alıcıya teslimiyle mümkün olur. Bu tarihten önce yapılan ödemeler ancak avans niteliğinde ödemelerdir. Gelir vergisinin konuşu ve kapsamı tapu borçlarından farklı olup, vergiyi doğuran olayı sözü edilen borçlardaki gibi tapu sicilindeki şerhe ve mülkiyetin intikaline bağlamaya olanak yoktur. Olayda, uyuşmazlığa konu olan apartmanın 1974 yılında %98'inin bitirilerek alıcılarına teslim edildiği ve aynı yıl içinde alıcılarca diğer noksanlıklar tamamlanarak dairelerin kullanılmaya başladığı hususu tartışmasız bulunduğuna göre sağlanan kazancın tamamım 1974 takvim yılı beyannamesinde göstermesi gerekmesine karşın, komisyonlarca vergilerin yıllara dağıtılması suretiyle vergi yasasına ve içtihatlara uymayan bir yola gidilerek müterrakiyet esası yok denilmiş ise de, vergi dairesi müdürlüğünce bu yönde bir dava açılmış olmadığından bu konuda ayrıca bir hüküm verme gereği bulunamamıştır. Davanın bu nedenlerle reddine, oybirliğiyle karar verildi.