Danıştay Dördüncü Daire 

İşletme hesabı esasına göre defter tutan ve belgeleri ihticaca salih olmayan mükellef hakkında, elde edilen hasılatın %70 götürü gider emsalinin uygulanması suretiyle matrahın tesbiti yerindedir. Defter ve belgelerinin sağlıklı bir vergi incelemesine elverişli olmadığının saptanması üzerine mükellef adına re'sen salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasını terkin eden Temyiz Komisyonu kararının bozulması isteminden ibarettir. İşletme hesabı esasına göre zirai gelir vergisi yükümlüsü bulunan mükellefin ilgili yıl işlemlerinin incelenmesi sonucunda, tayin edilen yıl hasılatına %70 götürü gider emsalinin uygulanması suretiyle saptanan matrah üzerinden salınan gelir vergisi ve kaçakçılık cezasının, zirai gelirleri işletme hesabı esasına göre tesbit edilen yükümlülere götürü gider emsali uygulanmasına olanak bulunmadığı gerekçesiyle terkin eden Temyiz Komisyonu kararının bozulması için vergi dairesi Müdürlüğünce açılan dava nedeniyle uyuşmazlık doğmuş bulunmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu, tarım kazançları nedeniyle gelir vergisine tabi olan yükümlülerin kazançlarım tesbit bakımından gerçek ve götürü gider usulü olmak üzere iki esas öngörülmüştür. Gerçek gider usulü ile götürü gider usulü arasındaki fark, zirai kazanç sahibinin elde ettiği yıllık hasılat tutarıyla oluşmaktadır. Götürü gider usulünde zirai gelir sahibinin kazancının tesbitinde, yasa koyucu bildirilecek giderin tesbit edilen hasılatın %70'inden az olamıyacağını hükme bağlayarak gider için bir ölçü getirmiştir. Olayımızda, mükellef işletme hesabı esasına göre defter tutan bir gelir vergisi mükellefidir. Defter ve belgelerin sağlıklı bir vergi incelemesine elverişli olmadığı saptanan yükümlünün, inceleme raporuna ekli tutanaktaki ifadesinde 'ortaklık işletmesine ait olarak yapılan gider ve elde edilen hasılatın sadece kendi hissesine isabet eden kısımlarının yazıldığı, diğer ortaklara ait gider ve hasılatın defterlere yazılmadığı'nı belirttiğinden giderlerin harici karinelere veya muayen ölçütlere dayanılarak tesbiti zorunlu olmaktadır, inceleme elemanınca, yıl içinde yapılması muhtemel giderleri belirleyebilmek amacıyla, elde edilen hasılata %70 götürü gider emsalinin uygulanması, suretiyle matrahın tesbiti yoluna gidilmesi gerçekçi bir yöntemdir, işletme hesabı esasında defter tutma zorunluluğu varsa da bu zorunluluğu sağlıklı bir biçimde yerine getirmeyen ödevlinin defter ve belgelerinden yapılan giderleri tesbit mümkün değilse%70 götürü gider emsalinin uygulanması ödevlinin safi gelirinin tesbiti bakımından gerekli olduğundan, inceleme elemanınca bu şekilde yapılan değerlendirmeyi mükellefiyet şeklinin değiştirilmesi biçiminde anlamaya olanak bulunmamaktadır. Ödevli tarafından yıl içinde yapılan giderin bu nisbetten fazla olduğu inandırıcı belgelerle kanıtlanmadıkça, saptanan matrahı bu yönden kusurlandırarak tarhiyatı kaldıran Temyiz Komisyonu karan yerinde görülmemiştir. Bu nedenlerle, davanın kabulüyle dava konusu kararın bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir;