|
|
Dairesi
Stokta mevcut ve maliyet bedeli belli olan emtia, fiyat düşmesine maruz kalsa dahi emsal bedeliyle değerlenemez.
|
|
|
Karar No
1977/2715
|
|
|
Esas No
1977/830
|
|
|
Karar Tarihi
25-10-1977
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Stokta mevcut ve maliyet bedeli belli olan emtia, fiyat düşmesine maruz kalsa dahi emsal bedeliyle değerlenemez. Avustralya’daki firmalar 1973 yılı Ağustos ayında yapılan fiyat ve miktar anlaşması üzerine 1974 yılında parça parça ithal edilen yapağının, 31.12.1974 tarhı’ itibariyle dünya piyasasın da oluşan fiyat düşmesi sebebiyle % 35 oranındaki değer kaybına uğradığı, Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesi hükmü uyarınca emsal bedeli tayin edilmesi isteğinin; Sümerbank’tan sorularak alınan cevaba göre Türkiye’de Avustralya menşeli yapağı değişimi yapılmadığından emsal bedeli tayinine yer olmadığı gerekçesiyle reddeden, Takdir Komisyonu kararma, mükellef şirket tarafından yapılan itirazı kabul ederek, muhtelif kuruluşlardan sorularak, Avustralya menşeli yapağının 31.12.1974 tarihi itibariyle % 35 ile % 58 oranında fiyat düşmesine maruz kaldığının sabit olduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 274. maddesi uyarınca değerleme günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir düşme gösteren emtianın emsal bedeliyle değerlenmesi gerektiği, mükellef şirketin stoklarında mevcut yapağın emsal bedelinin 8.508.655.28 lira olarak tayin ve takdirine ilişkin itiraz Komisyonu kararının bozulması isteminin reddine ilişkin Temyiz Komisyonu kararının; dilekçede yazılı nedenlerle bozulması isteminden ibarettir. . Uyuşmazlık, kumaş imali ile iştigal eden mükellef şirketin stoklarında mevcut Avustralya menşeli yapağının 31.12.1974 tarihi itibariyle piyasa fiyatlarında % 35 oranında düşmeye maruz kalması sebebiyle maliyet bedeli ile mi, yoksa 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 274 ve 267. maddeleri uyarınca emsal bedeliyle mi değerleneceğine ilişkindir. Mükellef şirketin yapağı alımsatımı ile iştigal etmeyip, Avustralya’dan ithal ettiği yapağı,kumaş üretmek amacıyla imalata sevkedeceği tartışmasızdır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ’satın alınan emtiada maliyet bedeli’ başlığım taşıyan 274. maddesinde; emtianın maliyet bedeliyle değerleneceği, emtianın maliyet bedeline nazaran değerleme günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir düşüklük gösterdiği hallerde mükellefin, maliyet bedeli yerine 267. maddesinin 2. sırasındaki usul hariç olmak üzere, emsal bedeli ölçüsünü tatbik edebileceği hükmü yer almıştır. Uğraşı alanına göre ithal edilen yapağı, mükellef kurum bakımından emtia olmayıp, hammaddedir. Vergi Usul Kanunu’nun 274. maddesindeki hüküm uygulanabilmesi için öncelikle satın alınıp, aynen satılan emtianın varlığı gerekmekte olduğu, kaldı ki 213 sayılı Yasa’nın 275. maddesinde mamul malın maliyet bedelinin hangi unsurlar gözözüne alınarak belirleneceği hükme bağlanmıştır. Bu durumda gerçekten % 10 veya daha fazla bir düşmenin varlığı, ancak stoklardaki yapağının imalata şevki ve üretimin gerçekleşmesinden sonra ortaya çıkacağı açıktır. Açıklanan nedenlerle mükellef anonim şirketin stoklarında mevcut yapağının maliyet bedeli belirli iken emsal bedeliyle değerlendirilmesinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle yasaya aykırı bulunan kararın bozulmasına oyçokluğuyla karar verilmiştir.
|
|