Danıştay Dördüncü Daire

İhracat karşılığında tahakkuk ettirilen vergi iadesinin, ihracatın yapıldığı yıl hesaplarına hasılat yazılması yerindedir. Ortağı bulunduğu şirketin 1970 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda ihracat karşılığı tahakkuk ettirilen vergi iadesi tutarının hasılat kayıtlarında yer almaması nedeniyle davalı adına hissesi oranında salınan gelir vergisini; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 39. maddesinde işletme hesabına göre ticari kazancın ne olduğunun tanımlandığı aynı maddenin 2. bendinde de elde edilen hasılatın, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacaklardan teşekkül edeceği açıklandığı, buna göre gelirin kavranmasında, gelir naklen elde edilebileceği gibi, hesaben de elde edilebileceği, ilgili kanuna istinaden hükümetçe muhtelif tarihlerde çıkarılan kararnamelerle, bazı emtia ve hizmetlerin ihracatı karşılığında sağlanan dövizlerin Türk Lirası üzerinden belli nisbetlerde vergi iadelerinin yapılması öngörüldüğü bu kararnamelere dayanılarak mükellefin ortağı bulunduğu şirket tarafından vergi iadesi mevzuuna giren emtia ihraç etmesi karşılığında sağladığı döviz ve karşılığı olan Türk parası yabancı paraların kurları esasına göre bulunduğundan, bu meblağ üzerinden belli nisbette hesaplanan vergi iadeleri mükellef için bir alacak, Hazine için de bir borç teşkil ettiği, olayda da mükellef şirket tarafından, vergi iadesine mevzu mal 1969 yılında ihraç edilmekle belli miktardaki vergi iadesi olacağı 1969 takvim yılında doğduğundan, bu yıl hesaplarına alacak olarak intikal ettirilerek beyan edilmesinde kanuna aykırılık görülmediği, inceleme elemanınca ise sözü geçen vergi iadelerinin 1970 yılında tahsil edildiğinden bu yılda hasılat kaydedilip beyan edilmesi gerektiği görüşüyle 1970 yılı hasılatı ve matrah farkı olarak nazara alınmasında kanuni isabet görülmediği gibi, olayda vergi iadelerinin bir evvelki yıl olan 1969 yılında beyan edilmiş olduğu ihtilafsız bulunduğuna göre beyan dışı kalmış veya geç beyan edilmiş bir kazanç olmadığı ve aksi de iddia edilmediği, vergi ziyanının da bulunmadığı gerekçesiyle terkin eden itiraz Komisyonu kararım, aynı gerekçeyle onayan Temyiz Komisyonu Üçüncü Dairesi kararının; alacağın tahakkuk ve tahsil edilmesinin esas olduğu, her ne kadar vergi iadesi alacağı 1969 hesaplarına intikal etmişse de 1970 yılında tahakkuku yapılarak bankalardan tahsil edildiği, 1970 yılında beyanı gerekeceği iddiasıyla bozulması isteğinin reddine, Vergi dairesi müdürlüğü tarafından açılan dava, Temyiz Komisyonu kararı aynı gerekçe ve nedenlerle yerinde görülerek oybirliğiyle karar verildi.