Danıştay Onüçüncü Daire

Baş, tabla ve ayak olmak üzere başlıca üç parçadan oluşan dikiş makinaları satışında, parçaların ayrı ayrı satışı mümkün olsa dahi, tabla mubayaa ve satışının baş satışından daha az olması düşünülemez. Bu esası gözetmeyen ve %10 gibi düşük bir kar oranım esas alan bilirkişi raporuna itibar edilemez. inceleme elemanı tarafından düzenlenen raporda, bir dikiş makinasının baş, tabla ve ayak olmak üzere başlıca üç parçadan oluştuğu belirtilmiş, bu rapora ek 3 numaralı yoklama tutanağında ise yükümlünün makinalarının tablasız olarak satılmasının mümkün olamayacağım beyan ettiği görülmüştür. Gerçeği yansıtan bu beyan karşısında ne kadar baş mübayaası varsa o kadar da tabla mübayaası elması gerekeceği açıkça ortadadır. Esasen inceleme elemanı da bu noktadan hareketle 128 adet baş alışı yanında bir o kadar da ayak ile tablanın alınmış olacağından söz ederek yaptığı hesaplamada, 87 adet makine ayağı ile, 122 adet makine tablasının faturasız alındığım saptamış, bu konuda düşüncesine başvurulan yükümlü, makinaların, baş, tabla ve ayaklarının ayrı ayrı satılabileceğim, bu bakımdan arada bir eşitliğin bulunması gerekmediğini ileri sürmediği gibi, bilakis makinalarının tablasız ve ayaksız satılmasının söz konuşu olamayacağım, gerekli monte işleminin kendisi tarafından yapıldığım belirtmiştir. Öte yandan, yükümlü tarafından ibraz edilen nakliye faturalarına göre, baş adedinde 29 adet noksanlık saptanmış olup, yükümlünün noksanlığın nedenleri olarak ileri sürdüğü hususların ise neden yerinde görülmediği bir bir açıklanarak bir başka matrah farkı da bu yoldan saptanmıştır. Bununla beraber, komisyonlarca verilen kararlarda; ayrıntılı bir incelemeye dayanmadan hazırlandığı anlaşılan ve dayanağım dikişi makinasının komple değil, baş, ayak ve tabla kısımlarının ayrı ayrı satılmasının mümkün olduğu noktasından alan ve bu tür satışlarda kar oranının %10 olması gerektiğini öneren bilirkişi raporun itibar edildiği anlaşılmıştır. Gerek yükümlünün beyanı, gerek tablaların baştan ayrı satılmasının mümkün olmaması, böyle bir olasılığın bulunması halinde tabla miktarının baş miktarından daha fazla olması gerektiği hususları bir yana, yükümlünün defter ve belgelerine göre emsal emtia satışından elde ettiği kar ortada ve manifatura, dikiş makinası, radyo, bisiklet emtiası satışlarında ortalama kar oranları da belli iken, %10 gibi çok düşük bir kar oranının yerinde görülmesinde doğruluk bulunmadığından, davanın kabulü ile yeniden yapılacak inceleme sonucuna göre bir karar verilmek üzere Temyiz Komisyonu Birinci Dairesi kararının bozulmasına, miktarı aşağıda yazılı yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davalıya verilmesine oybirliğiyle karar verildi.