Danıştay Onüçüncü Daire
Yabancı şirketin Türkiye'de kurulacak telefon santrallerinin montaj ve mühendislik hizmetin! taahhüt etmesi sonunda, montaj ve mühendislik hizmetlerinden elde ettiği kazanç, serbest meslek kazancı olarak kurum stopaj vergisine tabidir. Uyuşmazlık, yükümlü kurum tarafından 1968 ve 1969 yıllarında Kanada tabiyetli Northern Electric Co.Ltd. Şirketin emontaj hizmetleri karşılığı dolar olarak yapılan ödemelerden kurumlar vergisi tevkifatı yapılıp yapılamayacağına ilişkin bulunmaktadır. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun, 199 sayılı Kanun'un 10. maddesiyle değiştirilen 12. maddesinin 3 numaralı bendinde, Türkiye'de elde edilen serbest meslek kazançlarının dar mükellefiyet mevzuuna girdiği, aynı Kanun'un 35. maddesinde 'Bu kanunda sözü geçen' kazanç ve iradın Türkiye'de elde edilmesi' ve 'Türkiye'de daimi temsilci bulundurulması' hususlarında Gelir Vergisi Kanunu'nun 7. ve 8. maddeleri hükümlerinin uygulanacağı ve 24. maddesinde de dar mükellefiyete tabi kurumlara serbest meslek kazancı sağlayanların bu kazanç ve iratlardan vergi tevkifatı yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmıştır. Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin 4 numaralı bendinde, serbest meslek kazancının Türkiye'de elde edilmiş sayılabilmesi için serbest meslek faaliyetinin Türkiye'de icra edilmesi ve Türkiye'de değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiş ve bu bentteki 've' kelimesi 27.3.1969 gününde yürürlüğe giren 1137 sayılı Kanun'un 1. maddesi ile 'veya' şeklinde değiştirilerek (Türkiye'de icra edilme, Türkiye'de değerlendirme gibi) iki koşulun bir arada bulunması zorunluluğu da ortadan kaldırılmış bulunmaktadır. Olayda, davacı kurum (PTT) ile Northern Electric Co.Ltd. Şirketi arasındaki 27.4.1969 günün mukavele gereğince Northern Şirketi'nin Türkiye'de kurulacak telefon santrallerinin montaj ve mühendislik hizmetini taahhüt ettiği dosyanın incelenmesinden anlaşıldığından, montajla ilgili serbest meslek faaliyetinin Türkiye'de icra edildiğinde kuşku yoktur. Her ne kadar mukavelede mühendislik hizmetlerinin Kanada'da ifa edileceği ve bu hizmetler karşılığının tamamının dolar olarak ödeneceği yazılmış ise de, telefon santrallerinin kurulması, işler hale getirilmesi bir bütün olduğundan, mühendislik hizmetlerinin Kanada'da yapılmış olması serbest meslek faaliyetinin Türkiye'de icra edilmiş olmasını değiştirmez. Ayrıca montaj faaliyeti karşılığı dövizle yapılan ödemeler PTT ile Northern arasındaki mukavele gereğince Kanada Hükümetinin teşkilatı olan Export Credit insurance Corparation (E.C.l.C.) tarafından PTT namına ödendiğine ve Northern Sirkelinin ödeneni Türkiye'deki hesaplarına gelir kaydettiğine göre serbest meslek faaliyetinin Türkiye'de değerlendirildiğinin kabulü gerekir. Bu nedenle Türkiye'de değerlendirilen ve Türkiye'de icra edilen montaj ve mühendislik hizmetleri karşılığında yapılan ödemelerden 1968 ve 1969 yıllarında vergi tevkifatı yapmayan yükümlü kurum adına salınan kurum stopaj vergisini onayan Temyiz Komisyonu kararında bir isabetsizlik görülmediğinden davanın reddine, tahsilat sırasında 1803 sayılı Af Kanunu'nun gözönünde bulundurulması gerektiğine kararın 1968 takvim yılma ilişkin hüküm fıkrasında oyçokluğuyla, 1969 takvim yılma ilişkin hüküm fıkrasında oybirliğiyle karar verildi.