Danıştay Onüçüncü Daire

Taahhüt işleri nedeniyle ödenecek olan istihkakların devalüasyona rağmen eski kur üzerinden ödenmesi yüzünden uğranılan zararın, tazmini için açılan davanın lehe sonuçlanması halinde, mahkeme kararının verildiği yılda tazminat (gelir) elde edilmiş sayılır. İhtirazi kayıtla verdiği 1971 takvim yılı beyannamesi üzerinden adına salınan gelir vergisini; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde bir kazanç veya iradın vergiye tabi tutulabilmesinin bunların elde edilmiş olması koşuluna bağlandığı, ticari kazançların elde edilmiş sayılmasının da fiilen tasarruf edilebilme veya iktisaden yararlanabilme olanağının bulunmasına bağlı olduğu, olayda uyuşmazlık konuşu meblağ 1971 yılında elde edildiğine göre yasa hükmü uyarınca söz konuşu yıl geliri sayılarak vergilendirileceği, ancak elde edilmesi için vekalet ücreti, cezaevi harcı, karşı taraf avukatına ödenen meblağ olmak üzere toplam 91.536,80 lira harcama yapıldığı sabit olduğundan bu miktarın matrahtan indirilmesi gerektiği gerekçesiyle değişiklikle onayan Temyiz Komisyonu Birinci Dairesi kararının; tarhiyatın zaman aşımına uğradığı iddiasıyla bozulması istemine ilişkindir. Dava dosyasının incelenmesinden uyuşmazlığın, Devlet Hava Yolları müteahhidi olan firmadan ikinci müteahhit olarak 1957 yılında üslendiği inşaat ve taahhüt işleri dolayısıyla yükümlüye ödenecek olan istihkakların 1958 yılında yapılan devalüasyondan sonra da eski kur üzerinden ödenmesinden doğan zararın tazmini için açılan dava sonucunda alınan tazminatın ihtirazi kayıtla beyan edilmesi ve beyannamedeki ihtirazı kayıt kabul edilmeyerek vergi salınması üzerine doğduğu anlaşılmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 19. maddesinde 'vergi alacağının vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı' hükme bağlanmış olup, dava konuşu uyuşmazlıkta da vergi alacağı hukuki durumun mahkeme kararı sonucunda doğduğu anlaşıldığından tarhiyatın zaman aşımına uğradığı yolunda ileri sürülen iddiada yasaya uyarlık görülmemiştir. Davanın bu nedenle reddine, oybirliğiyle karar verildi.