T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o HUSUSİ OTOMOBİL VERGİSİ (Jeep ve Land Roverlerin Taşıt Vergisi)

o TAŞIT VERGİSİ (Jeep ve Land Rover)

Özet : Jeep ve land roverlerin hususi otomobil vergisi şumulüne dahil olduğu hakkında.

Davanın Özeti: Sahibi bulunduğu arazi vasıtası sebebiyle davalı adına salınan hususi otomobil vergisini terkin eden Temyiz Komisyonu kararının jeeplerin ve Land-roverlerin hususi otomobil vergisi mükellefiyeti dışında bırakılmasına imkân olmadığından bahisle bozulmasına dair Danıştay Dördüncü Dairesi kararına rağmen, kanunun otomobil ve kamyonetleri vergiye tabi tuttuğu, Karayolları Trafik Nizamnamesinin 2. maddesinin 29 uncu fıkrasında arazi vasıtası olarak ayrıca tarif edilmiş olan ihtilâf konusu vasıtanın hususi otomobil vergisine tabi tutulmasına imkân bulunmadığı gerekçesiyle eski kararında ısrar eden Temyiz Komisyonu Dördüncü Dairesinin 27.2.1964 tarihli ve 7808 sayılı kararına itirazla, kanunun atıf yaptığı nizamnamedeki otomobil tarifinin jeepleri ve Land-roverleri de kapsadığı, başka bir fıkradaki arazi vasıtaları tarifine de uygun olması bu vasıtaların hususi otomobil vergisi mükellefiyeti dışında bırakılmasını gerektirmiyeceğini iddia ederek bozulması ve yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesi isteğinden ibarettir.

Savunma Özeti: Cevap verilmemiştir.

Baş.kanun sözcüsü Vecihi Tönük'ün düşüncesi: Mali hukukumuzun umumi esaslarına göre vergilerde mükelleflerin itiraz ve dava hakları; tarh ve tahakkuk safhasına veya tahsil safhasına taallûk etmek üzere iki merhalede cereyan edebilir. Tabiatiyle bu konudaki itiraz ve davalarda ancak kendi sahalarına ait ve raci olunur. Diğer bir ifadeyle tarh ve tahakkuk eylem ve işlemlerine ilişkin itiraz ve davalar ancak tarh safhasında ve tahsil işlem ve eylemlerine ilişkin hususlarda ancak tahsil safhasında ileri sürülebilir ve incelenebilir. Mükelleflerin tarh ve tahakkuk safhasına ait itiraz ve dava hakları tarh ve tebliğ tarihinden veya konusu bakımından şâyet verginin tahakkuku tahsiline bağlı ise bu takdirde de tahsil tarihinden itibaren doğar ve kanunî süreler de bu tarihlerden itibaren işlemiye başlar. Bu itibarla bir verginin tarh ve tahakkuk safhasına ait itiraz ve dava hakkı için bu iki şık dışında başka bir başlangıç tarihi düşünülemez. Hele malî yıl başının herhangi bir vergi hakkında itiraz ve dava hakkının doğmasına ve kanuni sürelerin işlemesine esas olabileceği yolunda hukuki bir esas da mevcut değildir. Bu sebeble davayı bu bakımdan bir incelemeye tabi tutmak zarureti kendisini göstermektedir.

Gerçekten hususi otomobil vergisi hakkındaki 6936 sayılı Kanunun 10. maddesi bu vergiyi ödemesi gereken mükelleflere verginin bir defaya mahsus olmak üzere tebliğ edileceğini ve ertesi yıllar için ayrıca tebliğ yapılmayacağını açıklamakta olmasına göre ertesi yıllara ilişkin vergiler için mükelleflerin itiraz ve dava hakları ancak durumlarında bir değişiklik olduğu takdirde bahis konusu olabilir ve itiraz ve dava hakkı da ancak verginin tahsili tarihinden itibaren doğar ve kanuni süreler de yine bu tarihten işlemeye başlar. Diğer taraftan 6936 sayılı Kanun, belediyelerde veya trafik şube ve bürolarında kayıtlı veya müseccel bulunan hususi otomobilleri vergiye tabi tutmuş ve bu kanunda geçen otomobil tabirinden maksadın da Karayolları Trafik Nizamnamesinin 2. maddesinin 25. fıkrasında tarifi yapılmış olan motorlu vasıtalardan ibaret bulunduğunu tasrih etmiş bulunmaktadır. Adı geçen tüzük ise jeepleri otomobil mefhumu dışında bırakmış ve bunları ayrı bir fıkrada aynı tüzüğün aynı maddesinin 29. fıkrasında bahis konusu etmiştir. Şu açık kanuni duruma göre jeeplerin 6936 sayılı Kanun hükümlerine tabi bulunmadıkları ve bu sebeple de hususi otomobil vergisinin mevzuu dışında kalmakta oldukları meydana çıkmaktadır.

Böyle olunca da Temyiz Komisyonunun bu konudaki ilk kararı kanuna uygun ve Danıştay'ın bozma kararı ise kanuna aykırıdır.

Bu itibarla biz sonuç olarak davanın reddiyle Temyiz Komisyonunun ısrar kararının tasdikinin kanuna uygun düşeceğini mütalaa etmekteyiz. Raportör Erol Çırakman'ın düşüncesi: Vasıfları bakımından jeeplerin ve Land-roverlerin 6936 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin atıfta bulunduğu Karayolları Trafik Nizamnamesinin 2. maddesinin 25 numaralı bendinde yapılan tarife uygunluğu sebebiyle otomobil sayılması zaruri olup, bahsi geçen maddenin 29 ncu bendinde ayrıca arazi vasıtası olarak tarif edilmesi bu vasıtaların hususi otomobil vergisine tabi tutulmasına mani olmadığından, dava konusu kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Dava Daireleri kurulunca işin gereği düşünüldü:

6936 sayılı Hususi Otomobil Vergisi Kanunun birinci maddesinde belediyelerde veya Trafik şube ve bürolarında kayıtlı ve müseccel bulu- nan hususi otomobillerin hususi otomobil vergisine tabi olacağı ve aynı kanunun 7 nci maddesinde otomobil tabirinin Karayolları Trafik Nizamna- mesinin 2 nci maddesinin 25 inci fıkrasında bu tabir için kabul olunan manayı ifade edeceği tasrih edilmiş bulunmaktadır. Her ne kadar jeep ve Land-roverler sözü edilen tüzüğün 2 nci maddesinin 29. fıkrasında arazi vasıtası olarak ayrıca tarif edilmiş ise de bahsi geçen Kanunun vergi mevzuuna aldığı vasıtaları doğrudan doğruya tüzüğün 2 nci maddesinin 25 inci fıkrasına istinat ettirmiş olmasına ve bu fıkradaki tarifin jeep ve Land-roverleri de şumulüne almakta bulunmasına ve adı geçen kanunda ihtilâf konusu vasıtanın hususi otomobil vergisinden müstesna olduğuna dair bir hüküm de bulunmamasına göre dava konusu vasıtanın Karayolları Trafik Nizamnamesinin 2 nci maddesinin 29. cu fıkrasına dayanılarak hususi otomobil vergisi şumulü dışında sayılmasında kanuni isabet görülmemiştir.

Bu sebeple davanın kabulü ile Temyiz Komisyonu Dördüncü dairesinin 27.2.1964 tarihli ve 7808 sayılı ısrar kararının bozulmasına, peşin alınan 250 kuruşun davacıya iadesiyle 1000 kuruş ilan harcının davalıdan alınmasına, 622 kuruş yargılama giderlerinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine 14.10.1966 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.