|
VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ UYGULAMASINDA AMAÇ GERÇEK RAYİÇ DEĞERİN OR-
TAYA ÇIKARILMASINI SAĞLAMAK OLUP 2577 SAYILI KANUNUN 20.MADDESİNE GÖRE
MAHKEMELERİN YAPACAĞI ARAŞTIRMA, SORUŞTURMA VE BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ
SONUCU KANIYA VARIRKEN YASAYA AYKIRI GÖRDİKLERİ TAKDİR KOMİSYONU KARA-
RININ İPTALİ İLE YETİNMEYİP ANLAŞMAZLIĞI ÇÖZÜME ULAŞTIRMALARI GEREKTİĞİ HK.
Uyuşmazlık, 1978 yılında veraset yolu ile intikal eden taşınmazın be-
yan olunan değerinin rayiç değere nazaran düşük gösterildiğinin saptan
ması üzerine takdir komisyonunca takdir olunan rayiç değer üzerinden
yükümlü adına salınan veraset ve intikal vergisini; terkin eden Vergi
Mahkemesi Kararını; bozan Danıştay Yedinci Dairesi Kararı üzerine boz-
maya uymayarak eski kararında ısrar eden Vergi Mahkemesi Kararının; bo
zulması isteminden ibarettir.
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 10.maddesinde, vergi-
nin matrahının, intikal eden malların Vergi Usul Kanunu'na göre bulu-
nan değeri olduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun olay tarihinde yü-
rürlükte bulunan 297.maddesinde gayrimenkullerin rayiç bedelle değerle
neceği, rayiç bedelin, intikal eden gayrimenkulün değerleme günündeki
alım satım değeri olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanunun 31.maddesinde de
takdir kararlarında "Takdirin müstenidatı ve takdir hakkında izahat"
bulunacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden vergisi uyuşmazlık konusu taşınmaza rayiç de-
ğer tespitine ilişkin takdir komisyonu kararının, rayiç değerin ortaya
çıkarılmasını sağlayacak nitelikte olmadığı, eksik incelemeye dayalı
bulunduğu anlaşılmaktadır.
Veraset ve İntikal Vergisi uygulamasında amaç, gerçek rayiç değerin or
taya çıkarılmasını sağlamak olduğuna ve 2577 sayılı İdari Yargılama
Usulü Kanununun 20.maddesinde de mahkemelerin bakmakta oldukları dava-
lara ait her çeşit incelemeleri kendiliklerinden yapacakları hükme bağ
landığına göre vergi Mahkemelerinin yapacakları araştırma, soruşturma
ve bilirkişi incelemesi sonucu edindikleri kanıya varırken yasaya aykı
rı gördükleri takdir komisyonu kararının iptali ile yetinmeyip daha
ileri giderek anlaşmazlığı çözüme ulaştırmaları gerekir.
İdari Yargı yerinde görülmekte olan vergi uyuşmazlıklarının, iptal ve
tam yargı davalarına benzer yönleri bulunmakla beraber kendine özgü il
keleri ve bu dava türlerine benzemeyen tarafları da vardır. Nitekim
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31.maddesi 2.fıkrasındaki,
bu Kanun ve yukarıdaki fıkra uyarınca Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu-
na atıfta bulunulan haller saklı kalmak üzere, vergi uyuşmazlıklarının
çözümünde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağına iliş
kin hüküm de vergi uyuşmazlıklarının diğer idari dava türlerinden fark
lı yönlerinin bulunduğunu göstermektedir.
Vergi uyuşmazlıklarının bu niteliği, maddi değerlerin saptanması gözö-
nüne alındığında, vergi mahkemesinin yapacağı araştırma, soruşturma ve
bilirkişi incelemesi sonucu edindiği kanıya göre anlaşmazlığı çözmek
için verdiği kararın idarenin yerine geçerek karar verme anlamına gel-
meyeceğini kabul etmek gerekir.
Açıklanan nedenlerle Danıştay Yedinci Dairesi Kararının, rayiç değer
tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılarak yeniden bir karar veril
mek üzere Vergi Mahkemesi kararını bozan hüküm fıkrası yasaya uygun
görüldüğünden, Vergi Mahkemesi ısrar kararının bozulmasına karar veril
di.
BŞ/EK
|