|
KOOPERATİF İRADESİ DIŞINDA OLUŞAN BİR NEDENLE KONUT YAPIMININ GERÇEK-
LEŞTİRİLMEMESİ ÜZERİNE KOOPERATİFÇE BU KONUDA VERGİ DAİRESİNE BİLDİRİM
DE BULUNULARAK TAPU HARCININ CEZASIZ OLARAK TAHSİLİ İSTENİLİDİĞİNDEN
2982 SAYILI YASANIN İHLALİNDEN SÖZ EDİLEMEYECEĞİ HK.
Uyuşmazlıkta, yönetim kurulu başkanı bulunduğu kooperatifin 1986 yılı
Tapu Harcı, kaçakçılık cezası ve gecikme faizi borcundan dolayı 213 sa
yılı Vergi Usul Kanununun 10.maddesi gereğince kanuni temsilci sıfatıy
la yükümlünün menkul ve gayrimenkul malları üzerine uygulanan haciz iş
leminin kaldırılması istemiyle düzeltme şikayet yolu ile yapılan başvu
ruyu cevaplandırmamak suretiyle zımnen reddeden Maliye ve Gümrük Bakan
lığı işleminin iptali istenilmektedir.
2575 sayılı Danıştay Kanununun 24.maddesinin (j) bendindeki hüküm ne-
deniyle açılacak iptal davalarının konusu ve kapsamının, 213 sayılı ka
nunun altıncı kısmının 3.bölümünde yer alan "Vergi Hatalarını düzelt-
me" başlıklı hükümlerine göre belirlenmesi gerekmektedir. Sözü geçen
bölümdeki 116.maddede, vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirme-
lerde yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi is-
tenmesi veya alınması vergi hatası olarak tanımlanmış, 117.maddede he-
sap hataları, 118.maddede ise vergilendirme hatalarının neler olduğu
belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlünün yönetim kurulu başkanı olduğu
S.S. Sanayi Yöneticileri Arsa ve Yapı Kooperatifi tarafından, konut
yapmak üzere 2982 sayılı Yasa hükümlerinden yararlanılarak 21.4.1986
tarihinde satın alınan arsanın imar durumunun kısa bir süre sonra bele
diyece değiştirilerek sanayi, küçük sanayi ve imalat tesisleri alanına
dönüştürüldüğü, kooperatif iradesi dışında oluşan sebeple konut yapımı
nın gerçekleştirilmemesi üzerine kooperatifçe bu konuda vergi dairesi-
ne bildirimde bulunularak, tapu harcının cezasız tahsili istenildiği
anlaşıldığından, 2982 sayılı Yasanın ihlalinden söz etmek mümkün değil
dir.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10.maddesi, tüzel kişi
lerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen
ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, bunların
bu ödevleri kasıt ve ihmalleriyle yerine getirmemeleri yüzünden mükel-
leflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen
alınamayan vergi alacaklarının, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin
varlıklarından alınacağı hükmünü amir olup, madde içeriğinden, kanuni
temsilcilerin sorumluluğunun vergi alacağının şirket tüzel kişiliğin-
den tahsil olanağının kalmamış olması ve temsilcilerin ödevlerini ih-
malleri ve kasıtlı davranışlarıyla yerine getirmediklerinin kanıtlanma
sı koşuluna bağlandığı anlaşılmaktadır.
Olayda, yükümlünün kanuni temsilcisi olduğu kooperatif adına salınan
ve üzerinde uzlaşmaya varılan kaçakçılık cezalı tapu harcının nakit im
kansızlığından ödenememesi sebebiyle, uyuşmazlığa konu arsaların vergi
dairesine teminat olarak gösterildiği, vergi dairesince bu arsalar üze
rine haciz konulduğu tartışmasız olduğundan, söz konusu arsaların ver-
gi dairesince satılarak kamu alacağının tahsili mümkün iken, idarece
bu yola gidilmeyip, kooperatif kanuni temsilcisi olan yükümlü adına
söz konusu borç için uygulanan haciz işleminde yasaya uyarlık görülme-
miştir. Kaldı ki, kanuni temsilcisi olan yükümlünün kanuni ödevlerini
kasıt ve ihmal sonucu yerine getirmediği hususu da tespit edilmiş de-
ğildir.
Bu durum karşısında kamu alacağının koopeartif mal varlığından tahsil
imkanı mevcut iken, yönetim kurulu başkanı adına haciz uygulanmakla
Vergi Usul Kanununun 118.maddesinde yer alan mükellefiyette hata yapıl
mış olduğundan haciz işleminin kaldırılması gerekmektedir.
Belirtilen nedenlerle, düzeltme şikayet yoluyla yapılan istemin zımnen
reddine ilişkin Maliye ve Gümrük Bakanlığı işleminin iptaline karar ve
rildi.
(VDGK'NIN 17.1.1992 GÜN VE 1992/98 SAYILI KARARIYLA BOZULMUŞTUR) BŞ/SE
|